Sanur

Vanaf 12 oktober maken we een 13 daagse reis naar Bali. En zoals bij elke reis is de hoeveelheid bagage altijd weer een uitdaging.
Bij deze reis is de volledige duikuitrusting inbegrepen dus in principe hoeven we niets mee te nemen. Maar ja, je eigen spullen duiken toch het fijnst. Je eigen pak, masker en vinnen is toch wel een must. Tja eigenlijk ook de automatensets en de lamp voor de nachtduik. Zo komt er steeds meer bij en uiteindelijk heb je al je duikspullen ingepakt en wordt het kiezen wat er van de overige bagage thuis kan worden gelaten. Het is dan ook een prettige verrassing dat op onze tickets staat dat we 30 kilo per persoon mee mogen nemen. Dat is 10 kilo meer dan verwacht.
De reis die we maken hebben we geboekt bij Diving Holidays en is de Bali rondreis Special inclusief 13 duiken. De duiken maken we met duikschool AquaMarine Diving. We verblijven in de plaatsen Sanur (1 nacht), Menjangan (3 nachten), Tulamben (2 nachten), Candidasa (2 nachten) en Ubud (1 nacht).

En dan is het zover, het is maandag 12 oktober als om 6 uur de wekker gaat. Maar vandaag is dat een stuk minder erg want het is eindelijk tijd om naar Bali te gaan. We hebben een beetje file maar zijn ruim op tijd op de Weena om Alex op te halen die onze auto de komende weken onder zijn hoede heeft. Uiteraard ook file richting Schiphol want we rijden op maandagmorgen in de spits. We hebben er ruim de tijd voor genomen en zijn daardoor dan ook goed op tijd bij de vertrekhal. We laden onze spullen uit en geven de sleutels en de autopapieren aan Alex en gaan op zoek naar de incheckbali.
Aangezien we onze boarding passen al thuis hebben uitgeprint is het alleen een kwestie van de bagage inleveren. Van de 60 kilo die we mee mogen nemen hebben we er net geen 50 gebruikt dus eigenlijk best netjes. De balies zijn al open en na even in de rij te hebben gestaan gaan onze tassen zonder problemen op de lopende band en zijn ze tevens doorgelabeld voor de vlucht van Singapore naar Bali.

Singapore AirlinesSingapore Airlines

We hoeven niet te shoppen dus eten we op ons gemak een broodje en drinken we nog een lekker bakkie koffie/thee. Onze zitplaatsen in het vliegtuig bevallen ons prima. In de middenrij aan het gangpad. En meteen na binnenkomst in het vliegtuig begint de service van Singapore airlines. Warme doekjes, drinken, eten het volgt elkaar in een rap tempo op. Genoeg beenruimte en een schermpje met films, games en informatie voor onze neus. Dat is toch wel prettig met een zit van ruim 12 uur voor de boeg. We hebben zelfs een menukaart gekregen van wat we tijdens de vlucht allemaal krijgen. Na verloop van tijd wordt de verlichting gedimd. We nemen onze slaappil in en hopen dat we nog een paar uurtjes slaap kunnen pakken zodat de vlucht lekker snel voorbij gaat. Helaas, dat slapen lukt niet erg best maar we liggen toch relaxed met onze ogen dicht en de tijd verloopt al met al toch best redelijk snel. Na het ontbijt wordt de landing op Singapore ingezet en kunnen we terugkijken op een redelijk relaxe vlucht.

Rene in SingaporeHet is voor ons nu de derde keer dat we op de luchthaven van Singapore zijn en weer zijn we er zo verbaasd over hoe schoon en mooi onderhouden het is. Van de grootte van de luchthaven kijken we nu niet meer op.
We gaan direct naar de schermen waar we de informatie over aansluitende vluchten kunnen zien om te kijken naar welke transferhal we moeten maar helaas staat onze vlucht er niet bij. We gaan eerst met een onbemande metro naar transferhal 3. Ook daar geen informatie op de borden. We lopen wat rond en gaan dan maar naar een informatiebali waar we te horen krijgen dat we vanaf transferhal 2 vanaf gate F42 zullen we vertrekken. Dus gaan we naar de shuttletrein die ons hier naar toe zal brengen.

We hebben nu nog zo’n 3 uur vol te maken en dat doen we natuurlijk bij Starbuck’s. Een heerlijke capuccino en een warme chocomel en we kunnen de rest van de reis wel weer aan.


De vlucht naar Bali duurt een kleine tweeenhalf uur en is eigenlijk snel voorbij. We zitten vlak bij de uitgang en zijn als 1 van de eersten bij het loket waar we onze visum moeten halen. 50 dollar betaald en dan naar het volgende loket voor de paspoortcontrole. Hier wordt ook ons visum in ons paspoort geplakt, natuurlijk voorzien van de nodige stempels.
Er is als wij er zijn nog maar 1 loket voor geopend en we hebben hier maar 2 personen voor ons, maar achter ons groeit de rij al flink aan en zijn we blij we zo snel waren. We moeten dan nog wel een tijdje wachten op onze bagage maar dat vinden we minder erg. Uiteindelijk komen onze tassen op de band en zijn deze niet aangemerkt met een paars gekrijt kruisje als teken voor de controle. Ook al weer een geluk. Dan gaan we meteen naar een pin automaat waar we na een paar drukken op de knopjes meteen miljonair zijn. Met 1,5 miljoen rupiah (= ongeveer 107 euro) kunnen we voorlopig wel even vooruit.
We lopen door de douane en buiten aangekomen staat het helemaal vol met mensen die de bordjes met de namen van allerlei passagiers in hun handen hebben. Rene vindt al snel onze chauffeur en maken kennis met Gde. Hij neemt een deel van onze bagage over en brengt ons naar het busje waarmee hij ons naar Sanur zal brengen.

Het rijden op Bali is een ervaring apart. Natuurlijk is het links rijden maar het is daarnaast een behoorlijke chaos van verschillende soorten van vervoer. We kijken onze ogen uit. We rijden langs armoedige straatjes maar ook de mooiste beelden en genieten van een divers uitzicht.

Bad met rozenblaadjes en jacuzzi Aangekomen in het Parigata resort in Sanur krijgen we van Gde onze reisbescheiden en nemen we voorlopig afscheid. Maar waarschijnlijk morgen of overmorgen zien we hem wel weer terug. In onze reisbescheiden zit ook de voucher die we nodig hebben voor het inchecken in dit hotel. Maar bij de desk krijgen we te horen dat het hotel vol is en onze kamer niet beschikbaar. Als alternatief krijgen we een upgrade naar een villa met prive tuin en de vraag of we hiermee accoord gaan. Dat klinkt erg goed en vinden dit natuurlijk oke.
De villa’s liggen op een klein stukje rijden van de receptie waar we nu zijn. We worden er met een wagen van het hotel naar toe gebracht. Maar eerst nog even een vruchtensapcocktail van het huis drinken. Dan gaan we op weg en komen we vervolgens aan bij een klein park met een aantal villa’s. We vullen een formuliertje in en worden naar ons huisje gebracht. Een grote slaapkamer met een giga badkamer waarin een bad gevuld met water en rozenblaadjes. En alsof dat nog niet genoeg is een tuin met een zitje, 2 ligbedden en een jacuzzi. De vermoeidheid van de reis is meteen over als we eerst een plons in het rozenbad hebben genomen en we ons vervolgens installeren in de jacuzzi.

JacuzziLekker liggen in de tuin

Omdat we bij de receptie een foldertje hadden gezien met een aanbieding voor een relax body treatment, besluiten we bij de receptie te informeren of er nog een plekje voor ons vrij is. En zowaar. Om half 6 kunnen we langs komen. Tot die tijd gaan we heerlijk liggen relaxen in ons tuintje.
Voor onze body treatment gaan we terug naar het hotel waar de spa gevestigd is. We worden naar een kleedruimte gebracht waar we een ‘prachtig’ zwart papieren onderbroekje en een sarong krijgen met de instructie die aan te trekken. Vervolgens mogen we dan op een stoel met onze voeten in het voetenbadje gaan zitten. Dan doen we waarna de masseuzes binnen komen en onze voetjes een heerlijke behandeling geven.
Dan mogen we op de tafels plaatsnemen en worden we van top tot teen gemasseerd. Daarna krijgen we een zachte scub en worden we helemaal ingesmeerd met bodylotion. Het was heerlijk relaxed en ik heb de hele tijd met een glimlach op mijn gezicht gelegen. Na 90 minuten is de behandeling afgelopen en mogen we ons weer aankleden. Dan krijgen we nog een kopje thee en rekenen we een bedrag af van totaal 50 dollar.

Eten bij CharmingWe besluiten terug richting ons huisje te gaan lopen en onderweg en restaurantje te zoeken om nog wat te eten. Ook moeten we nog pinnen. We belanden uiteindelijk bij het restaurant Charming. Als we aan ons tafeltje zitten en ook nog een speciaal krukje hebben gekregen om mijn tas op te zetten bestellen we een lekkere hoofdmaaltijd Rene een rib eye en ik een aantal gigagarnalen. Geen traditionele Balinese maaltijd. Maar het smaakt ons prima.
Dan op zoek naar een pinautomaat. We vinden er een bij de rotonde maar ondanks dat we de keuze voor de engelse taal maken blijft het scherm de keuzes in het indonesisch weergeven. Het lukt dan ook niet om er geld uit te krijgen. Morgen dan nog maar ergens proberen. Nu maar eens naar bed gaan.

Pura Taman Ayun temple, Botanical garden, Candikuning market en Bratan Lake

’s Nachts wordt ik wakker van Rene. Hij heeft last gekregen van diarree en moet hiervoor een aantal keren zijn bed uit.
De volgende ochtend zijn we voor de wekker wakker en gaan dan ook maar meteen eruit. Om half acht zitten we als eerste aan ons ontbijt. Dan willen we nog even snel een flesje water gaan halen voor vandaag maar de receptionist knoopt een gesprekje met ons aan waardoor we hier geen tijd meer voor hebben. Om half 9 komt immers onze chauffeur van vandaag ons ophalen voor onze transfer met sight seeing naar het Mimpi resort in Menjangang. We hebben nog maar 10 minuutjes over om onze spullen te pakken en laten het water dus maar even zitten.

OnderwegEddy is de chauffeur voor vandaag. We treffen het want vandaag is de tweede dag van het Galungan feest. Gisteren was de dag dat er offeringen klaar werden gemaakt zoals bijvoorbeeld het slachten van een varken. Vandaag is de 2e dag en wordt er daadwerkelijk geofferd. De mensen zien er daarvoor ook prachtig gekleed uit en onderweg kijken we dan ook onze ogen uit naar al die gezinnen die opgedoft met zijn vieren op een brommer of lopend waarbij sommige vrouwen gigantische fruitmanden op hun hoofd dragen richting 1 van de diverse tempels gaan. Ook worden er diverse dansvoorstellingen of hanengevechten georganiseerd. Het lijkt wel of vandaag heel Bali op de been is. En waarschijnlijk is dat nog waar ook want tenslotte is Bali voor ruim 90% Hindoeistisch.

Onderweg is al zoveel te zien dat we blijven fotograferen maar onze eerste stop maken we bij de Pura Taman Ayun tempel na ongeveer een uurtje rijden.

Pura Taman Ayun TempelPura Taman Ayun Tempel

Dit is de op een na grootste tempel van Bali en werd vroeger als gebedshuis voor de koninklijke familie van Mengwi gebruikt. Hij stamt uit de 17e eeuw maar is in 1937 gerestaureerd en uitgebreid.
De deuren van dit heiligdom gaan volgens onze gids Eddy eens in de vijf jaar open voor een speciale ceremonie waarbij wel de hele bevolking toegang heeft tot de tempel.

Pura Taman Ayun TempelTraditionele Barong


Nu kan er ook worden gebeden maar moet het complex aan de zijkant worden betreden. Wij lopen langs de lage muurtjes en de prachtige lotusvijver en hebben daarvandaan een mooi uitzicht over de hoge pagodes (meru). In de tempel worden onder andere de goden van andere lokaties vereerd zoals bijvoorbeeld de berggoden van de Gunung Batukau, de Gunung Agung, de Gunung Batur en de god van de Pura Sada.




Bidden in de tempel

Na een wandeling om tempel heen gaan we weer terug naar de auto en rijden langs allerlei kraampjes met allerhande spulletjes naar de Bali Botanical Garden. Deze tuinen op een terrein van meer dan ,5 vierkante kilometer herbergen meer dan 650 boom- en bijna 500 orchideeensoorten. Hier bezoeken we een orchideeentuin en de cactustuin. Ook lopen we nog een stukje voor een mooi uitzicht over het meer. Hier zijn heel veel gezinnen gezellig aan het picknicken.

Hier vlak in de buurt is de markt van Candikuning. We stappen uit de auto en de eerste verkoper met een plateau vol horloges komt ons al tegemoet. Hij biedt ze aan tegen Madurodamprijzen.

Markt in CandikuningMarkt in Candikuning

Aangezien we gisteren het probleem hadden met de geldautomaat die geen engels kon zitten we momenteel krap bij rupiahs. Maar voor een eigenlijk te kleine prijs hebben we wel een kanten blouse, 2 sarongs en 2 zijden sjaals gekocht. Dan is ons geld echt op en moeten we op zoek naar een pin automaat die in deze omgeving echt heel schaars zijn. We vragen aan Eddy er een te vinden en hij doet hier zijn best voor. Maar eerst nog een stop bij het Bratan meer en de tempel.

Tempel Bratan meer

Deze tempel ligt in een gebied van vele rijstvelden en de Balinezen brengen hier dan ook dagelijks een eerbetoon aan de Dewi Danu, de godin van het meer. Het gebedshuis is in de 17e eeuw gebouwd door een koning van Mengwi en is de op een na belangrijkste irrigatietempel van Bali. De sierlijke pagode met elf daken stond vroeger op een eilandje en was alleen per kano te bereiken. Helaas is door onder andere ontbossing het waterniveau al een aantal jaren dalende en is de tempel soms ook te voet bereikbaar.

Stenen stupa met 4 boedhabeeldenLangs de kust staan ook nog een 2 tempels met talloze heiligdommen en paviljoens. We nemen ook een kijkje bij de stenen stupa waar 4 boeddhabeelden in nissen op de vier windstreken gericht zijn.

Aangezien Eddy bij deze wandeling niet met ons mee is gegaan en we alles zo’n beetje hebben gezien en gefotografeerd lopen we naar de uitgang en gaan op zoek naar de auto. We vinden hem maar Eddy is er niet bij.
Dan zien we hem aan de overkant van de straat. Hij ziet ons en gaat meteen doorlopen maar wij gebaren dat hij best wel rustig aan mag doen.

We stappen in de auto en als we wegrijden worden we uitgezwaaid door een vrouw met een klein kindje op haar heup. Ook staat er nog een klein jongetje bij. Dit blijken de vrouw, de docher en het neefje van Eddy te zijn. Zijn dochtertje is 3 jaar en hij heeft ook nog een zoontje van 10 maanden. We zwaaien terug en we gaan verder naar het Mimpi resort in het noord westen van Bali. Dit is nog wel een eindje rijden. Onderweg stappen we nog even uit bij een parkeerplaatsje waar er apen zijn. Een meisje is een klein aapje aan het voeren. Als de groten dat zien stormen ze op het meisje af die met een gilletje wegloopt. Als de grote mannetjes aap door heeft dat hij van het meisje niets krijgt pakt hij voor het gemak nog maar even een vrouwtjes aap ongegeneerd midden op het voetpad. Dan heeft hij toch nog wat.

De weg die we verder rijden is behoorlijk heuvelachtig en na een tijdje stoppen we bij een uitzicht op 2 meren. Eddy en Rene roken een sigaretje en we raken aan de praat over het geloof in Bali ten opzichte van de rest van Indonesie waar het Islamitische geloof ruim de boventoon voert.

EddyIk vraag aan Eddy of hij ook een geloof aanhangt. Hij verteld dat zijn moeder Hindoeistisch was totdat ze zijn vader leerde kennen. Die was moslim en zijn moeder is toen verder gegaan met dat geloof. Eddy is dus als moslim opgevoed. Maar zoals we hem leren kennen gaat hij wel erg relaxed met dit geloof om, het is tenslotte een god alleen de weg ernaartoe is anders.
Dankzij zijn moeder weet hij ook erg veel van het hindoeisme wat voor het rondleiden over Bali ook erg handig is. Na deze ‘zware’ gesprekken hebben we het nog even over het offermandje in de boom die naast ons staat en gaan we weer op weg.


LunchWij hebben aangegeven dat we onderweg nog even willen lunchen. Hij weet wel een restaurantje maar helaas blijkt dat gesloten te zijn. Een stukje verderop is er nog een. Die is wel open maar inmiddels is het behoorlijk gaan plensen van de regen. Dus snel uit de auto, de weg oversteken en de lange trap naar boven klimmen. Eenmaal boven zijn we behoorlijk nat geworden maar ook Eddy zien we niet meer. We hadden willen vragen of hij mee wilde eten, maar die kans hebben we niet gekregen. Eenmaal boven aan ons tafeltje klaart het weer als snel op en hebben we een mooi uitzicht over de vallei. We eten een sandwich vergezeld van Gamelan muziek. Dat is niet echt onze stijl, beetje eentonig. Maar goed het eten smaakt goed en zowaar hebben we nog net genoeg rupiahs om dit te betalen.

Een stuk verderop komen we in de plaats Singaraja. De eerste geldautomaat die we vinden geeft echter geen geld, maar Eddy heeft nog een tweede gevonden en daar hebben we meer geluk. We doen niet zuinig aan maar pinnen genoeg zodat we een behoorlijk aantal dagen vooruit kunnen. We zijn nu dus multi miljonair en dat voor maar 270 euro.
Uiteindelijk arriveren we rond half vijf bij het Mimpi resort en nemen we afscheid van Eddy. Ik geef hem een aantal kladblokjes en potloden mee voor zijn kinderen en zijn neefje en Rene geeft hem nog een fooi. Dan gaat hij het hele eind weer terug rijden naar Bedegul waar hij woont. En wij worden naar ons huisje op het Mimpi resort gebracht.

Mimpi Resort MenjanganMimpi Resort MenjanganMimpi Resort Menjangan

Het is heel stil op het park. Weinig bezoekers en we komen bijna niemand tegen als we een rondje gaan lopen om de omgeving te verkennen. We vinden een duikschool, maar dit is niet van Aquamarine diving dus we zullen morgen wel bij de ingang worden opgehaald. En we vinden het restaurant. Dan gaan we nog even terug naar ons huisje waar we ons opfrissen en installeren. We hebben hier een patio, een slaapkamer met bed en muskietennet en verder een buitenbadkamer. Met name die laatste is erg leuk. Een stortdouche met lekker warm water. Toch wel lekker dat douchen in de buitenlucht. Omdat er in de omgeving niets te beleven gaan we in het Sunset restaurant van het park eten. Ze hebben een erg uitgebreide kaart. Rene doet het vanwege zijn darmen een beetje rustig aan met een tomatensoep en spaghetti bolognese. Ik kies de sotosoep en visspiesjes gemarineerd in balinese saus. Erg lekker.

Menjangan (Coral Garden en Jetty Temple)

Mimpi Resort Menjangan

Vanmorgen tijdens het ontbijt zagen we de bootjes al vertrekken en hadden we het idee dat we in Suske en Wiske en de sissende sampan waren beland. Na het ontbijt gaan we onze duikspullen halen en lopen we naar de receptie in afwachting wie ons nu weer op zal halen. Er komt een busje mee twee man die onze spullen inladen en ons naar de bootjes brengt.



Zwartpunt rifhaai
Het is ongeveer 25 minuutjes varen naar Palau Menjangan, het eiland waar we vandaag gaan duiken. De eerste duikstek is Coral Garden. We dalen af en zitten meteen al op een behoorlijke diepte. Onze gids gaat op zoek naar pygmee zeepaardjes. Wij kijken ook lekker in de rondte en zien de mooiste visjes rondzwemmen. Opeens hoor ik een belletje rinkelen. Ik kijk op en zie een zwartpuntrifhaai voorbij zwemmen.
Snel een foto van gemaakt terwijl hij langs me zwemt.


Een stuk verderop zijn er andere duikers die iets aan het bekijken zijn. Op een gegeven moment gebaard iemand dat het een schildpad is maar wij zien alleen een grote vis in de rondte zwemmen. We stijgen een stukje op en ja hoor een grote groene schildpad ligt daar heel rustig tussen het koraal. Na de nodige foto’s te hebben gemaakt gaan we weer verder.
Ik fotografeer nog 2 vissen waarvan ik denk dat het een soort van papegaaivissen zijn en zwem weer verder. Voor mijn gevoel zwem ik een stukje boven het rif maar het lijkt alsof ik toch steeds iets raak als ik zwem. Ik kijk om en de 2 vissen die ik net had gefotografeerd zijn driftig bezig mijn vinnen aan te vallen. Misschien hadden ze een bijdrage verwacht voor het portretrecht.

Schildpad

Samen lurken uit 1 fles

Rene is op een gegeven moment aardig door zijn lucht heen. Ik heb nog wat over dus ik bied hem mijn 2e automaat aan. Hij dacht eerst dat ik een grapje maakte maar even later wil hij toch van het aanbod gebruik maken. Samen zwemmen we zo nog een stuk door waarbij onze gids nog even 2 murenes vindt.
Dan stijgen we op en komt de boot ons weer oppikken.



We varen naar de steiger waar de tempel ligt. Hier meren we aan en gaan we onze lunch opeten. Lekker pittig gekruide kip en vis met rijst en een zakje met wat groenten en tofu in saus. Erg lekker.
Daarna gaan we nog even snel de tempel bekijken en gaan we een klein stukje varen naar de volgende duikstek die hoe kan het ook anders de Jetty temple heet.

LunchtimeTempel op Menjangan eiland

100e duik Sandra
Dit wordt mijn 100e duik en ben zeer benieuwd wat we nu weer zullen gaan zien. Met een kilootje minder lood gaan we het water in en dalen af. Deze duikstek is een mooie verticale wand en het is een genot om naar boven te kijken naar al dat schitterende koraal.
Ook nu gaan we behoorlijk diep en dan geeft onze computer aan dat we een decostop moeten gaan maken. Oeps toch de nultijd overschreden. Langzaamaan gaan stijgen we op en gaan de wat ondiepere regionen verkennen.


Op een gegeven moment komen we langs een Sepia Pharaonis. Erg gaaf, zo groot heb ik ze nog nooit gezien. Hij is niet zo erg schuw en Rene, die deze duik de camera heeft kan er toch nog redelijk dichtbij komen. Uiteindelijk maken we onze benodigde deco / safetystops en komt de boot er al weer aan om ons op te pikken.

Sepia Pharaonis

We ruimen onze spullen op en gaan lekker op het dek zitten in het zonnetje om bij te komen. Omdat het mijn 100e duik was wordt ik door Rene nog even gedoopt met een halve liter water over mijn hoofd. Dan worden we afgezet op het strand van ons resort.

We spoelen onze spullen in onze buitenbadkamer en hangen alles op om te drogen. Dan gaan we het park af om te kijken of we wat spulletjes kunnen kopen. Het is hier namelijk zo afgelegen dat er geen supermarkt in de buurt is maar er moet wel een warung zijn waar we wat spulletjes kunnen kopen. En ja hoor we vinden wat. Voor omgerekend 2 euro10 kopen we 2 anderhalve liter flessen water, een flesje fanta en een flesje cola een pakje kaakjes en 3 brooddingetjes. Dan gaan we terug naar het resort en gaan we de rest van de middag lekker op een bedje aan het zwembad liggen.

’s Avonds eten we weer in het restaurant op het park. Rene neemt de steak en ik heb pasta met tonijn en garnalen in roomsaus. Niet erg Balinees maar wel erg lekker. We bellen nog even naar Nederland en horen dat de eerste nachtvorst al is geweest. We missen dus niets qua weer. De rest van de avond liggen we lekker op de patio, Rene leest een boek en ik typ het verslag.

Menjangan (Eel Garden en Pos 2)

Tijdens het ontbijt leren we wat Indonesische woordjes:
terima kasin = dank u wel
selamat pagi = goedemorgen
apar kabar = hoe gaat het
kabar baik = goed

AngkyNa het ontbijt halen we onze duikspullen en gaan we naar de steiger waar we straks met de boot worden opgehaald. Dan varen we weer naar Palau Menjangan.

Gisteren doken we in het noorden en het oosten van het eiland vandaag staan het westen en het zuiden op het programma.
De eerste duikstek is Eel Garden. We zien ze niet maar wel weer een heleboel andere beestjes. We besluiten vandaag tot maximaal 18/19 meter te gaan. We zien deze duik niet echt spectaculaire dingen maar het koraal en de visjes zijn fantastisch mooi en het is een hele relaxe duik van ruim een uur.

Ook het luchtverbruik is nu (uiteraard) een stuk lager en Rene heeft vandaag genoeg aan zijn eigen fles. Na een uurtje gaan we weer naar de boot en varen we naar een strandje voor de lunch.

Finding NemoHerten op het strand

Daar aangekomen zien we 2 herten staan. Je verwacht een hoop van Bali maar 2 herten op het strand kwam niet in dat rijtje voor. Heel apart. Het eten van vandaag is niet pittig gekruid want we hebben noodles met kip. Dat eet lekker weg.

De volgende duikstek ligt vlak voor het strandje dus we gaan weer naar ons eigen bootje toe om de duikspullen aan te trekken en gaan het water weer in.
Op een klein stukje zwemmen van de kant begint de muur naar beneden. Angky begint uiteraard zoals elke duik weer in de waaierkoralen op zoek naar pygmee zeepaardjes. En deze keer hebben we geluk. Een heel klein ieniemienie zeepaardje zit in 1 van de waaierkoralen. Veel foto’s maken want dit is moeilijk te zien. Hij is maar anderhalve centimeter groot en de ervaring is dat te veel inzoomen zeker een mislukte foto is. Voor de zekerheid ook nog even een filmpje. Dit is echt super !!!!!

Pygmee zeepaardje



Deze duik staat er behoorlijk wat stroming we hoeven dan ook niet veel te zwemmen en we gaan toch snel vooruit. Met het maken van foto’s soms wat lastig want voor je het weet ben je er al voorbij. Ook deze duik is weer geweldig. Heel veel scholen vis van allerlei soorten en maten. Jammer dat ik er de namen niet van ken. Misschien kunnen we nog ergens een vissenkaart halen zodat het nog wat meer zal aanspreken.


Na een uurtje zijn we weer bij de boot. Dat is toch wel heerlijk hoor dat je waar je ook boven komt de boot je weer op komt halen. We kleden ons om en Angki heeft voor ons een krat geregeld waar we onze duikspullen in kunnen doen. Hij neemt die morgen weer mee als we naar Tulamben gaan.

Terug op Mimpi park zijn we dus snel klaar omdat we niets hoeven te spoelen. Dus een snelle douche en dan alvast de spullen in orde brengen voor ons vertrek morgen. Dan nog even genieten van de foto’s die we vandaag hebben gemaakt en lekker lezen op onze patio. We moeten nu nog even de tijd nemen om te relaxen want morgen wordt een drukke dag. Eerst reizen naar Tulamben en dan 2 dagduiken en een nachtduik. Vanavond dus maar vroeg naar bed.

Tulamben (Usat Liberty Shipwreck en Drop off)

Na een vroeg ontbijt, die iets te lang duurde vanwege een paar chinezen die maar niet konden besluiten hoe ze hun eitje wilden, worden we opgehaald door Gde en Angky. Vandaag rijden we naar Tulamben om daar 2 nachtjes te gaan overnachten in het Mimpi resort. En natuurlijk om te gaan duiken op het Usat Liberty wrak. De rit duurt ruim tweeenhalf uur inclusief een plaspauze in de vroegere hoofdstad van Bali, Singaraja.

Onderweg naar TulambenOnderweg naar Tulamben

Bij aankomst in het resort checken we snel in en hebben we een kwartiertje de tijd om ons een beetje in de kamer te installeren en de paar benodigdheden voor onze duik mee te nemen.
We lopen via het strand naar de duikbasis. Onderweg komen we uiteraard enkele verkopers tegen van t-shirts, zonnebrillen en massages. Met name de t-shirt man is van een nogal volhoudend soort, zeker als hij te weten komt dat een van ons Rene heet. We maken kennis met Sonya. Zij is een Nieuw-Zeelandse die nu al zo’n 7 maanden woont en werkt op Bali en zij gaat vandaag haar eerste duik op Bali maken. Ze zegt dat ze al ruim 200 duiken heeft gemaakt maar nog niet eerder op Bali en de laatste duik is anderhalf jaar geleden. Zij duikt vandaag 2 duiken met ons mee.
De spullen voor onze eerste duik staan inmiddels klaar en worden op de hoofden van een paar Indonesische vrouwtjes getild. Zij brengen op deze manier de spullen naar de duikstek. Wij nemen het lood, onze vinnen en maskers en lopen erachteraan.

De duik op het wrak is echt geweldig en we zien de meest geweldige begroeiingen en beestjes. Bij het schip aangekomen ligt de giga barracuda al op ons te wachten. We zwemmen langs het schip waarbij Angky allerlei leuke dingen aanwijst. Met name de electrical clam is erg mooi om te zien. Het is allemaal zo mooi begroeid dat je er geen idee meer van hebt dat het ooit een schip is geweest.

Grote school vissenElectrical Clam

Op 26 meter diepte is een waaierkoraal waar een pygmee zeepaardje zit. Hier gaan we uiteraard een kijkje nemen.

Pygmee zeepaardje

Ook zien we nog een murene en nog vele andere mooi gekleurde visjes. We zwemmen door het wrak heen en na verloop van tijd komen we langs de garden eels en verlaten we het weer om tijdens onze safety stop op zoek te gaan naar naaktslakjes en ander klein spul dat zich tussen steentjes en koraal verborgen houdt. Na de duik worden onze flessen, jacks en automaten weer naar de duikbasis gebracht door dezelfde sterke vrouwen (girlpower!!) en wij mogen er weer relaxed achteraan lopen. Dat is wel het toppunt van lui duiken.

Girlpower

Paars begroeid krabbetje

Aangekomen op de duikbasis wordt onze lunch geserveerd. Ik heb een salade en Rene een sandwich.
Na de lunch is het weer time to dive. Deze keer bij de drop off. Dit is de 100e duik van Rene en hij heeft geen idee dat er nog een verrassing voor hem komt. In Nederland had ik voor deze gelegenheid een bloemenslinger en een aantal lollies in de vorm van zeebeestjes gekocht. Deze heb ik in een zwart zakje stiekem in de zak van mijn vest kunnen stoppen om deze bij de safety stop om te hangen en te geven.
Maar eerst de duik zelf. Eerst krijgen we een manicure van een aantal cleaner shrimps. Dan komt er een school van kleine visjes voorbij, striped catfish. In een nisje hangen twee zeenaaldjes, mooie slakjes en een paars begroeid krabbetje.



100e duik Rene
Verderop laat Angky nog even een cleaner shrimp voor mondhygieniste spelen, wij gaan nog steeds voor de manicure. Op het einde nog even een schorpioenvis op de foto. Dan zie ik in een donker holletje een soort van veertjes zitten. Ik kan niet goed zien wat het is maar ik neem er toch maar een foto van. Thuisgekomen blijken het 2 lionfish te zijn. Niet geweten anders had ik Rene nog wel even geroepen om te kijken. Maar gelukkig hebben we de foto als bewijs.
Dan is het tijd voor Rene zijn verrassing. Hij is erg verbaasd en vindt het wel grappig.

Eenmaal aan de kant vraagt iedereen aan hem of hij jarig is vanwege de bloemenkrans om zijn nek. De spullen worden weer naar de basis gedragen en wij lopen er weer achteraan. Spoelen en alles gaat weer in de krat. Dat is wel ideaal, dat we geen omkijken hebben naar onze duikspullen. Als wij zorgen dat alles in de krat terecht komt dan staat bij de volgende duik alles weer opgetuigd klaar voor ons en hoeven we alleen nog maar ons pak aan te trekken. Dat zouden we in Nederland nou ook moeten hebben. Raak je erg snel aan gewend.

We spreken ’s avonds om 6 uur af voor de nachtduik op het wrak. Dan kunnen we nog in het schemer naar de duikstek lopen en met het donker het water in. De duik begint met een baby octopus en de electrical clam die we ook vanmorgen hadden gezien maar nu zien we de elektrische flitsen veel duidelijker. In het wrak zwemt nog een blue spotted stingray en nog veel meer.

Blue spotted stingrayStuurwiel

Jammer was alleen dat de stroming op het eind te sterk is om tegenin te zwemmen, dus zijn we eerder naar de kant gezwommen dan de bedoeling was en moesten we voor het eerst deze vakantie een stukje lopen met onze uitrusting aan. Maar gelukkig was het niet ver en kwamen we al snel bij het plaatsje waar onze uitrustingen werden overgenomen. Toch wel bekaf en versleten komen we uiteindelijk aan op de basis. We kleden ons om. Spoelen wat spullen en gaan nog even wat zitten napraten. Dan gaan we nog even het resort af om op zoek te gaan naar een leuk restaurantje. Van de vijf restaurantjes is er maar 1 redelijk druk dus die wordt het. Maar eerst nog even dure inkopen doen bij de supermarkt: 2 pakjes sigaretten, 2 literflessen frisdrank, een doos met pringles en een aantal chocolade dingetjes voor nog geen 6 euro. Leuk toch. Bij restaurant Safety Stop eet ik een sateetje met patat (omdat de rijst voor de nasi goreng op was) en Rene heeft kip in zoetzure saus met patat. Wederom lekker gegeten. Dan weer naar ons huisje gaan om lekker te gaan slapen.

Tulamben (Soraya Slopes en het huisrif van Paradise Resort)

SandraVanmorgen waren we een uurtje te vroeg. Ik dacht dat we om half acht hadden afgesproken en Rene dacht om half negen. Om het zekere voor het onzekere te nemen waren we dus om half acht op de duikbasis. Maar hier geen Angky.
Dus toch half negen.
Het is helemaal niet erg om te wachten want de zon schijnt al heerlijk en we installeren onszelf heerlijk op een ligbedje. Dan komt Angky en maken we ons klaar voor de volgende duiken.
Met een bootje varen we naar Soraya Slopes. Hier worden onze spullen uit de boot geladen en gaan we het water in voor onze eerste duik van vandaag.
De bodem is erg zanderig met hier en daar een stukje koraal.

Op zich lijkt het niet bijzonder maar schijn bedriegt. We beginnen met een clouded moray en een hele lading durban hinge-beak shrimps. Vervolgens een aantal zebra batfish. Een longspined sea urchin. En dan vindt Angky onder een paar losse stukjes koraal 2 harlequin shrimps. Vervolgens wijst hij ons een ornate ghost pipefish aan.

ReneHarlequin ShrimpOrnate Gost Pipefish

Blue Spotted Stingray



Een common lion fish zwemt voorbij. Ook zien we een spotted moray, een sea pen, een fire urchin, female peacock mantis shrimp en een witte ornate gost pipefish. Dan ontdek ik nog 2 periclimenes colemani op de fire urchin. En zien we nog een Leopard flounder, 2 slender suckerfish, een blauwtip slakje en een blue spotted stingray die zichzelf snel ingraaft.
Kortom een vol duikje.





Common Lion FishSea Pen


Painted Frogfish
Na een uur rusten gaan weer duiken. We komen aan bij een plaatsje waar een painted frogfish zit. Hij zit echter een beetje verscholen onder een steentje. Angky wijst nog iets anders aan maar als ik naar beneden kijk zie ik nog iets kleins lopen en wijs Angky hierop. Het blijkt nog een andere painted frogfish te zien en deze is lekker aan de wandel. Nog een paar fotootjes en hopen dat er een goede bij zit want ze zijn zo klein.
We zwemmen weer verder en na een tijdje zie ik dat mijn bodemtijd bijna op is. Ik ga wat hoger zwemmen maar dat scheelt niet echt veel en het duurt dan ook niet lang of mijn horloge geeft een deco stop aan. Ik laat het aan Angky zien en gebaar dat ik langzaam naar boven ga voor deze stop. Ik geef de fotocamera aan Rene en ga mijn inmiddels 11 minuten stop op 3 meter uithangen. Beetje saai maar toch maar doen.
Daarna rond de vijf meter nog wat rondgekeken en dan weer naar de kant om alles weer in ons bootje te laden en weer terug te varen.


Common Lion Fish

Boven gekomen horen we dat de Amerikaan waar we tussen de twee duiken mee hadden zitten praten net voor ons op deze stek een mola mola voorbij had zien zwemmen. Helaas voor hem had hij zijn macrolens op zijn camera zodat hij een foto van zijn oog heeft kunnen maken. Maar goed hij heeft hem wel gezien. Hopelijk hebben wij ook dat geluk de komende dagen.

Prive BBQ in miniformaatOp de basis bestellen we onze lunch: sateh op eigen mini bbq met patatjes. In het huisje nog even de batterij van het fototoestel verwisseld en om half 3 staan we weer klaar voor een duik op het huisrif.
Op 5 meter is hier een kunstmatig huisrif gemaakt in de vorm van een stalen constructie van een vliegtuig. Er is al behoorlijk wat begroeiing op.
Er tussen zit een gele bladvis. Op dit rif zien we ook veel blue ribbon eal. Ook zien we een juvenile ribbon eal. Deze is zwart met een gele streep. Nadat ze blauw zijn geworden, ze zijn dan mannelijk, veranderen ze van geslacht en worden ze geel (en vrouwelijk). In die laatste kleur worden ze niet vaak gespot. Dus ook niet door ons.


Gele BladvisGobyBlue Ribbon Eel

Een zeeslang gaat naar de oppervlakte. En een Black tip shark zwemt een rondje om ons heen. Verder nog een soort goby, soft coral cowrie (=geel,wit,blauw schelpje) en een whip coral partner shrimp (foto’s mislukt). Ook vinden we een schelp van de finger scorpion conch. Op het laatst nog een keertje langs de bladvis. Deze is ook wel erg leuk.

Finger Scorpion ConchFinger Scorpion Conch

Best wel vermoeid keren we terug in ons huisje waar ik met een aantal boeken die ik heb geleend van Angky probeer op te zoeken wat we de afgelopen duiken allemaal hebben gezien. Vandaar dat er bij deze duiken de namen van wat we hebben gezien vermeld staan. Rene leest in zijn boek die hij bijna uit heeft. Eten doen we in het restaurant van Mimpi resort waar we de magere scharminkeltjes van katten ook nog wat bijvoeren. Inmiddels zijn de koffers weer gepakt en staan weer klaar voor de transfer van morgen dus we kunnen weer lekker gaan slapen.

Candidasa (Crystal Bay en Ped)

Ons personeel
Vandaag zijn we beland in Candidasa. Vanmorgen hebben we onze spullen gebracht in het Watergarden resort. Dit is ook weer een schitterende lokatie met een superleuk huisje. Vanaf Candidasa zijn we doorgereden naar Padangbai om daar op een speedboot te stappen die ons naar de duikstekken zou brengen van vandaag: Crystal bay, waar cleaning stations zijn voor de mola mola en naar Manta point, een cleaning station voor Manta's. Op de boot is er naast onze gids Angky en de kapitein nog 2 man personeel die onze duikuitrustingen voor ons regelen. Kan het nog decadenter?


Zeeslang
Onderweg naar de eerste duikstek ben ik behoorlijk zeeziek geworden en was dus blij dat ik overboord kon en aan de duik kon beginnen. Er stond een behoorlijke stroming en het water was hier aanmerkelijk kouder dan we tot nu toe hebben gehad. Zo’n 5 graden verschil van 28 naar 23 graden.
Hier hebben we dicht op het rif gezwommen vanwege de sterke stroming richting het eerste cleaning station. Helaas tijdens deze duik geen mola mola's gezien. Wel zagen we op de weg terug een zeeslang en nog een naaktslakje.


Na 35 minuten zijn we de boot weer opgegaan waar ik meteen weer zeeziek werd, nog zonder dat we aan het varen waren. Dat varen zou ook nog wel even duren want 1 van de 2 motoren is stuk gegaan en de bemanning doet zijn uiterste best het euvel te verhelpen. Echter zonder succes. Aangezien Manta Point best nog wel een stuk varen is over ruwe zee wordt besloten dat deze duik wordt verschoven naar een andere dag.

De tweede duik maken we bij Ped. En ook nu ben ik weer blij dat ik het water weer in mag. Er staat hier een behoorlijke stroming maar gelukkig mogen we hier nu lekker op meedobberen en worden we aan het einde van de duik weer door de boot opgepikt. Hier helaas ook geen Mola Mola's maar wel een groene schildpad. Op 1 motor weer terug gevaren naar Padangbai en daar op het strand onze lunch opgegeten en nog even gekletst met wat andere Nederlanders en later in ons resort nog even aan het zwembad gelegen. Omdat de motor van de boot morgen waarschijnlijk nog niet gerepareerd is zal onze planning voor de komende dagen iets omgegooid worden. We zullen morgen wel van horen Angky hoe dat er verder uit zal komen te zien.




Diner doen we in het restaurant van het resort. Rene heeft Chateau Briand a la maison en ik heb noodles met garnalen en visballetjes in curry. Erg lekker. Aangezien we hier free wifi hebben schrijven we nog een mailtje naar huis.

Watergarden Hotel CandidasaEven mailen

Terug in ons huisje nog de rest van het verslag bijwerken, wat lezen en dan naar bed. Morgen mogen we een beetje uitslapen, we gaan pas om half negen vertrekken.

Candidasa Gili Biaha en Gili Tepekong

Vanmorgen worden we weer opgehaald en maken kennis met Claire. Een Engelse die vandaag ook met ons mee zal duiken. We rijden weer naar Padangbai. Onderweg worden we gebeld door Devina van Aquamarine diving over de duik bij Manta Point die eergisteren vanwege de kapotte motor van de boot niet is doorgegaan. Ze heeft 2 opties voor ons. Of we doen de duik niet en krijgen wat geld terug of we betalen 140 dollar voor 2 personen bij voor een extra duik op Manta Point. Dat betekent dat we die dag dan 2 duiken gaan maken. Aangezien we erg graag manta’s willen zien is de keus dus snel gemaakt en boeken de extra duik bij. Deze zullen we maken op donderdagochtend voordat we de tour gaan maken naar de Uluwatu tempel met een sunset diner BBQ in Jimbaran. Aangezien we op vrijdagavond pas om 20:00 u vliegen kunnen we de 2 duiken gelukkig nog maken. Op donderdag stond eigenlijk de Kintamani tour gepland maar die gaan we nu morgen doen als we ook onze transfer naar Ubud hebben. Goed geregeld dus.

Maar eerst dus naar Padangbai waar de boot op ons ligt te wachten die ons naar de duikstekken Gili Biaha en Gili Tepekong zal brengen. Ook nu zullen we weer met Nitrox duiken zodat de bodemtijd minder problemen zal geven. Achteraf gezien bij deze duiken niet echt noodzakelijk want door de sterke stroming zijn we vrij snel door onze lucht heen.

Het is vandaag ook een stuk drukker op de boot want we duiken ook nog met een groep van 6 luidruchtige Australiers.
De eerste duik bij Gili Baiha hebben niet veel gezien: een paar slakjes en een schorpioenvis. Fotograferen was bijna niet te doen vanwege de stroming maar ik heb toch een aantal goede pogingen gewaagd. Hierdoor ging ik wel veel sneller door mijn lucht heen dan normaal en had al snel 20 bar minder dan Rene terwijl dit meestal andersom is.
Na de safety stop dan ook direct naar boven en eindigen met 10 bar in de fles. Dat is niet al te veel, maar goed het was genoeg.

Snel de boot weer op en lekker op het bovendek in de zon wachten tot het tijd is voor de volgende duik. Eigenlijk had ik er niet zoveel zin in om weer te gaan duiken in die stroming. Maar goed stel je voor dat je dan net die haai mist. Dus na een uurtje toch maar weer het water in. Deze duik was qua stroming nog zwaarder en ik had het helemaal niet naar mijn zin. Geef mij maar de relaxe duiken bij Tulamben. Wel nog een aantal octopussen gezien. Niet te geloven hoe zij zich in zo’n klein gaatje hebben kunnen proppen. Je ziet vaak alleen nog maar het oog van het dier.

OctopusOctopus

Volgens de briefing moeten we tijdens de duik ook nog door een gat zwemmen maar omdat de Aussies er eerder zijn en de stroming te sterk om er te blijven wachten hangen we nog een tijdje achter een stuk koraal totdat zij erdoor waren. Uiteindelijk zijn wij er niet doorheen gezwommen maar wel rond een rotsblok heen waarachter een aantal ondiepe grotten zijn waar normaal baby haaien zitten. En zowaar zwemt er nog een baby witpunt haai voorbij. Helaas had ik mijn fototoestel al weggedaan dus heb ik hem niet kunnen vastleggen. Maar het was wel een gaaf gezicht en maar goed dat ik toch de duik ben gaan maken.
Hierna stijgen we weer langzaam op om onze safety stop te maken.

En dan klimmen we na een duik 39 minuten flink vermoeid weer aan boord. We bergen onze spullen weer op in de krat en spreken af met Angky dat hij ze weer mee zal nemen naar de basis zodat ze weer klaar staan als we op donderdag naar Manta Point zullen gaan. We zullen dan wel een andere gids krijgen want hij had gezien dat er voor die dag een vrije dag voor hem ingepland stond. Jammer maar het zij zo.

Na een minuut of 20 varen zijn we weer in Padangbai waar voor ons een beach BBQ lunch geregeld is. De visjes liggen al op de BBQ als wij het strand op komen lopen. We gaan zitten aan ons privetafeltje en er worden al meteen een heleboel schalen met lekkers neergezet. Wat veel eten voor een 2 persoonslunch. Ook al doen we flink ons best we krijgen het niet allemaal opgegeten. Als we denken dat we klaar zijn komen ze ook nog eens langs met een dessert. Voor ieder 2 pannenkoekjes opgerold als een loempia en gevuld met stroop en kokos. Erg lekker maar hierna kunnen we dus echt niets meer op.

Prive BBQ op het strandPrive BBQ op het strand

Het vrouwtje dat ons gisteren 2 kettinkjes heeft gegeven en waar ik gisteren al de poesjes bij had gekocht probeert nog meer waren aan ons te slijten. Ze zegt dat ik beloofd had vandaag na het eten nog meer bij haar te kopen. Dit is niet waar. Maar goed zij gelooft van wel en ik krijg een flinke tirade over mij heen over dat je zo niet met Balinese mensen mag omgaan. We laten het voor wat het is en gaan de bus in om weer naar ons hotel in Candidasa te worden gebracht.
Daar aangekomen regelen we een massage bij de receptie voor de prijs van 7 euro per persoon worden we dan een uur gemasseerd. Geen geld toch? Maar tot het zover is gaan we nog even lekker liggen lezen bij het zwembad.
Dan worden we daar opgehaald door de 2 meiden die onze massage zullen verzorgen. Dat wordt op onze kamer gedaan en na een uur nemen we rozig afscheid van hen en gaan we nog lekker zitten nagenieten op het terras.

Eten doen we in het restaurant van het resort. Aangezien de geldautomaat in Padanbai ons geen geld wilden geven is dit nu even het gemakkelijkst want nu kunnen we de totale rekening bij de receptie met creditcard betalen. Het eten valt bij mij niet erg lekker maar ik had de vrouw van de giftshop nog beloofd dat ik in haar winkeltje zou komen kijken dus dit toch nog even gedaan en een mooie sarong bij haar gekocht. Heb ik gelijk weer iets om morgen aan te trekken als we de Kintamani tour gaan doen.
Terug in het huisje ga ik bijna gelijk naar mijn bed en val meteen in slaap (om 9 uur). Ik wordt pas wakker als Rene rond 11 uur naar bed komt en mag dan gelijk weer verder slapen totdat morgen om 6 uur de wekker weer afloopt.

Ubud Barong dance, batik, zilver, hout, tempel en rijstvelden

Vandaag hebben we de Kintamani tour. Deze tour wordt verzorgd door Asian Tours. Ook nu weer een chauffeur (Made) en een gids (Kartika). Bij deze tour worden we langs een aantal handarbeidwerkzaamheden op Bali geloodst met natuurlijk de bijbehorende giftshops, wonen we een Barong dans bij, hebben we een lunch met een mooi uitzicht op de Batur mountain en bezoeken we de Tirta Empul Temple in het plaatsje Tampaksiring.
Wederom een vol programma. Kartika is best wel grappig. En blijkt ook nog oog te hebben voor fotografie waardoor we ook nog een aantal keer samen op de foto staan.

Gamelan Orkest
We beginnen bij de Barong dans. Deze zien we in het plaatsje Batubulan. Als we binnenkomen zit het Gamelan orkest al te spelen. We hadden in een restaurant al eens kennis gemaakt met de Gamelan muziek en vonden het toen eigenlijk helemaal niets. Maar als je de muzikanten ziet spelen in combinatie met een dansvoorstelling valt het eigenlijk reuze mee.
We krijgen een blaadje met de uitleg van het verhaal zodat het makkelijk te volgen is. De kostuums zijn prachtig en het verhaal is soms best wel grappig.


Barong

gebroeders Punta en Wijil, dienaren van Dewi KuntiDe Rangda (heks)
De PremierDewi Kunti, de Koningin-moeder

Prins Sahadewa
Het is een voorstelling uit de Mahabharata. De Mahabharata is een zeer omvangrijk religieus en filosofisch epos uit India. De dans die wij te zien krijgen is dus gebaseerd op een klein deel van dit epos en verhaalt over prins Sahadewa die deze dag wordt geofferd. Echter de god Shiva heeft medelijden met Sahadewa en geeft hem onsterfelijkheid. Hierdoor kan de Rangda (de heks die het kwaad vertegenwoordigd) de prins niet meer doden en opeten. Zij vraagt aan Sahadewa of hij haar wil verlossen door haar vrijwillig te doden. Het verhaal eindigt dat Sahadewa mediteert en uiteindelijk de Barong wordt.

Batik
Na de dans rijden we langs een pinapparaat want er moet natuurlijk wel geshopt kunnen worden op een dag als deze.
Vervolgens rijden we naar een plaats waar we uitleg krijgen over het batik proces. Na de uitleg moeten we natuurlijk ook de shop in. Hier kopen we een Wayang Golek puppet met een jurk van batikstof.

Vervolgens rijden we naar het plaatsje Celuk. Dit plaatsje is bekend om zijn zilversmederijen. Ook hier hetzelfde riedeltje.

Zilver in Celuk

Een uitleg over het vervaardigen van zilveren sieraden en vervolgens de shop in.
En tot nu toe werkt het want we kopen voor mij een armband en voor de moeders een hangertje. Het is wel flink onderhandelen en uiteindelijk komt de prijs nog wel duurder uit dan dat ik er voor uit wilde geven, maar omdat duidelijk is dat een lagere prijs er echt niet meer in zit gaan we ermee akkoord.

Houtsnijwerk in Mas

De volgende stop is in het plaatsje Mas. In dit plaatsje gaan we kijken naar houtsnijwerk. Er staan mooie exemplaren in de shop maar ook hier vinden we de prijzen niet aantrekkelijk en tja waar moet je al het spul neerzetten thuis. Dus geen aankopen hier.




Vervolgens rijden we door naar het Batur meer. Hier stoppen we bij het uitkijkpunt (Penelokan). Hier hebben we een mooi uitzicht op de krater van de Batur en het Baturmeer.



In het restaurant hebben we tijdens de lunch een mooi plaatsje bij het raam. Nadat we ons weer door de verkopende kindertjes hebben gesleept naar ons busje is het tijd voor het volgende plaatsje om te zien of de toeristen wat willen kopen.



Koffiebranderij


Deze keer is het een koffiebranderij. We krijgen een aantal smaken te proeven, althans Rene. Ik hou het maar bij chocomel.
Na wat te hebben rondgelopen kopen we nog een wierook en een oliebrandertje dat we leuk vinden en zijn benieuwd waar we nu weer heen worden gebracht.



Het is de Tampaksiring tempel. Voor deze gelegenheid hebben we ook voor Rene een sarong meegebracht en Kartika laat hem zien hoe hij de sarong aan moet doen en geeft hem zijn eigen sjerp om de sarong goed te laten blijven zitten. En hij geeft Rene ook nog een traditioneel hoofddeksel te leen. Ziet er goed uit. Zo mogen we de tempel wel betreden.

Kartika en Rene in sarongSandra

Binnen in de tempel komen we bij een wasplaats. Hier kunnen de mensen zich reinigen voordat ze gaan bidden in de tempel. Overal zijn er Balinezen bezig met hun rituelen en offers in de mooiste outfits. Binnen in de tempel is er ook een heilige bron.
Wij lopen verder de tempel in waarbij ik wordt vastgehouden door een man die met mij op de foto wil. Kartika maakt deze foto voor hem en maakt vervolgens ook nog een foto met ons toestel met zijn drieen. Waarschijnlijk komt het doordat we er best goed uitzien in onze traditionele kleding want er zijn nog meer mensen die met ons op de foto willen. Best leuk.

Even poserenEven poseren

Emerald-green rijstvelden

Arbeider
Nadat we alles hebben bekeken rijden we nog naar the Emerald-Green rijstvelden ten noorden van Tegallalang. Als je op televisie beelden ziet van een rijstveld in Bali is de kans erg groot dat je dit rijstveld ziet. Het heeft een schitterend uitzicht op de verschillende terrassen. Natuurlijk loopt er ook een mannetje rond met manden op zijn schouder die graag wil poseren voor de foto. En natuurlijk gaat hierna zijn hand op voor een donatie. Wij geven hem wat en gaan dan weer terug naar het busje.
Schilderen

Voordat we naar ons hotel in Ubud worden gebracht stoppen we nog bij een plaatsje wat bekend staat om zijn schilderwerk. We bekijken alles maar ook hier kopen we niets.
Aangekomen bij het Champlung Sari Hotel heeft Rene veel succes met zijn sarong bij het hotel personeel. We nemen afscheid van Kartika en Made en krijgen nog het e-mail adres van Kartika. Als we thuis zijn zullen we hem nog wat fotootjes sturen.

Dan gaan we vermoeid van de dag naar onze kamer. We krijgen ook te horen dat we morgen als duikgids toch Angky zullen hebben. Hij heeft blijkbaar zijn vrije dag omgeruild om toch morgen met ons te kunnen duiken. Na een karig diner in het donker, namelijk een buffet waarbij de stroom voor ruim een uur uitviel, kijken we nog even naar een traditionele dans uitgevoerd door 3 kleine meisjes. De geluidsband is niet echt van beste kwaliteit maar het dansen ziet er mooi uit. Dan is het tijd om naar bed te gaan want ook morgen wordt het weer een drukke dag.

Ubud (Manta Point, Crystal Bay), Uluwatu Tempel en eten in Jimbaran

Natuurlijke brugWat eigenlijk een relaxe dag had moeten zijn is vandaag helemaal vol gepland. Vanmorgen worden we om half 8 opgehaald door Gde en Angky en worden we weer naar Padangbai gebracht. Hier gaan we op de boot voor de Manta Tour. Er is nog een andere groep op de boot een Indier en een Duits stel. Van Angky krijgen we een pilletje tegen zeeziekte wat ook vandaag weer goed helpt. Het is een uur varen naar Manta Point en de boot gaat weer flink tekeer. Maar we liggen lekker op het zonnedek en alles gaat goed. Onderweg maken we nog even een fotostop bij een rots waar zich een natuurlijike brug in heeft gevormd. Na nog een stukje varen zien we een behoorlijk aantal boten liggen. Dat zal dus wel Manta Point zijn.

Te water bij Manta PointWe liggen als eerste in het water en zwemmen naar het poetsstation. Nog geen manta hier dus we zwemmen nog wat rond. Na ongeveer 25 minuten krijgen we een teken dat we moeten opletten en jawel daar komen 2 manta’s aanzwemmen. Wat een gaaf gezicht. Dat moet natuurlijk ook worden vastgelegd en ik moet flink zwemmen om ze een beetje bij te kunnen houden. Gelukkig zweven ze erg relaxed door het water en kan ik een paar mooie foto’s en filmpjes maken.
Inmiddels hebben ook andere duikers door dat de manta’s er zijn en in no time is het een drukte van jewelste. Wij zwemmen de groep weer uit en gaan aan de buitenrand hangen in de hoop dat ze een cirkel rond ons heen maken. En dat was een goede beslissing want ja hoor daar komen ze weer aan.

Manta

Heel indrukwekkend. Dan is het een tijdje rustig en wachten we af bij het poetsstation. 1 duiker had het plan opgevat om boven het poetsstation te gaan zwemmen maar gelukkig wordt hij door Angky gemaand om terug te zwemmen. Uiteindelijk kom ze nog 2 keer voorbij en is het voor ons tijd om aan onze safety stop te beginnen. Uitgelaten klimmen we weer aan boord. Wat een ervaring. Helemaal super.

Manta'sMantaMantaManta

De 2e duik die we gaan maken is bij Crystal Bay. Deze duikstek kennen we inmiddels want daar is de vorige keer een van de motoren van de boot kapot gegaan. Gisteren is hier een mola mola gezien en wij hopen natuurlijk ook zoveel geluk te hebben. We maken een goede afspraak met Angky over de diepte en de tijdsduur en gaan dan naar beneden.

Diver BelowEr staat weer een redelijke stroming waar we tegenin moeten zwemmen. Rene geeft op een gegeven moment aan dat hij de stroming te sterk vindt en blijven op dat punt een beetje hangen en rond kijken of er een mola mola voorbij komt. Angky zwemt nog een beetje rond maar ook hij ziet er geen.
Wat wel heel bizar is zijn de diverse thermoclines waar we doorheen zwemmen. Je ziet gewoon de stromen helder water voorbij komen en de temperatuursverschillen zijn erg goed voelbaar.
De andere groep is inmiddels ook aan komen zwemmen en hun gids geeft aan dat de Indier heel snel door zijn lucht is gegaan en vraagt of hij met ons mee terug kan. Wij waren toch al van plan om terug naar de boot te gaan en dus doen we dat nu met ons vieren.
Onderweg heeft Angky zijn handen vol aan hem. Hij krijgt zijn vest niet leeg en stijgt daardoor continu op. Met geweld trekt Angky hem weer recht en probeert de lucht uit het vest te krijgen. Ondertussen moet ook de ballon (divers below) worden opgelaten. Nadat deze omhoog is neemt Rene hem over zodat Angky zich weer met de Indier bezig kan houden die inmiddels ook aan Angky’s 2e automaat hangt. Wij hangen in ieder geval relaxed en maken netjes onze stop.

Boven gekomen heeft de Indier weer praatjes voor 10 en als wij zeggen dat hij als eerste de boot op kan is hij echt een slome duikelaar en heeft hij het erg druk met allerlei andere dingen. Maar goed uiteindelijk zijn we allemaal weer aan boord en kan de tocht terug naar Padangbai weer beginnen.
Na 3 kwartier zetten we weer onze voeten diep in het Balinese zand en zitten onze laatste duiken van deze vakantie er helaas op. We zetten nog wat stempels in onze logboeken en krijgen het e-mail adres van het duitse stel zodat we hen nog wat fotootjes op kunnen sturen van de manta’s. Dan worden onze spullen weer in het busje geladen en eten we onze lunch onderweg terug naar Ubud. Daar worden we namelijk op half vier opgehaald om de Sunset tour naar de Uluwatu tempel te maken.

We arriveren om 3 uur bij ons hotel dus we hebben nog een half uurtje. Snel vullen we het bad en spoelen onze duikspullen we spannen een touwtje waar we alles aan op kunnen hangen en nemen zelf ook nog een snelle douche. We zijn net aangekleed als de receptie belt dat onze chauffeur en gids zijn aangekomen dus gaan we naar beneden en maken we kennis met 2 zeer beleefde Balinezen waar we helaas de namen niet van hebben verstaan.

Aapje bij de Uluwatu Tempel De tocht naar de Uluwatu tempel zal ongeveer anderhalf uur duren en onderweg krijgen we uitleg over de verschillende plaatsen die we passeren. Bij de tempel doe ik mijn Balinese blouse weer aan en Rene zijn sarong en dan zijn we klaar om naar binnen te gaan.

De tempel staat op bijna honderd meter hoge rotswanden aan de oceaan. Hij dateert uit de 10e eeuw en is daarmee een van de oudste zeetempels die door de Balinezen worden vereerd. Aan weerszijden van de gespleten poort zijn reliefs in de vorm van vleugels aangebracht.

De boogpoort van de tweede binnenplaats wordt bewaakt door de olifanten van Ganesha, de god met de olifantskop die wordt vereerd als verwijderaar.
Het binnenste heiligdom mag alleen worden betreden door de mensen die er willen bidden. Wij lopen er rond heen en genieten van de mooie uitzichten en de vele apen. We hebben er rekening mee gehouden met dat de apen hier best agressief kunnen zijn en hebben zoveel mogelijk losse spulletjes in de auto gelaten en alleen het hoogst noodzakelijke meegenomen. Maar onze gids voelt zich schijnbaar erg verantwoordelijk voor ons en waarschuwt ons continu als er maar een aapje in de buurt komt die misschien wel mijn haarspeld uit mijn haar zal te trekken (krijg hem zelf amper uit dus het moet een knappe aap als hem dat lukt) of het fototoestel uit onze handen zal grissen. Ondertussen storen wij ons er maar niet al te veel aan en proberen een paar mooie kiekjes te maken.



Een andere man had echter minder geluk als er een aap met zijn bril vandoor gaat. Begeleiders in de tempel gaan achter de aap aan die de bril inmiddels al aardig aan het mollen is. Hij wordt met eten verleidt de bril terug te geven en wordt daarmee dus eigenlijk beloond voor zijn daad. Omdat de apen weten dat zij eten krijgen als zij dit soort fratsen uithalen zal hier dus geen einde aan komen en zal het waarschijnlijk alleen nog maar erger worden. Jammer dat veel mensen hier geen rekening mee houden.

Aap met bril

We lopen langs de klif op weg naar de plaats waar we een dansvoorstelling bij zullen wonen.
Het betreft de Kecak welke een kakofonie van geluiden en bewegingen is. Tientallen mannen met ontblote bovenlijven zitten met gestrekte armen en vingers in cirkels en zingen zonder muzikale begeleiding in verschillende ritmen.

Plaats van de voorstellingZonsondergang
Zegenen van de dansersDanser

De ‘ tsakketsjakketsjak’-geluiden en handgebaren zijn essentiele elementen voor het vertellen van het verhaal uit de hindoe legende Ramayana. Het is best mooi maar de houten banken waar we op zitten zijn verre van comfortabel en het geluid dat de mannen produceren zijn we ook al best snel zat dus het uurtje duurde best wel lang. Het einde was trouwens wel spectaculair als ze een cirkel van vlas in brand steken en hier doorheen gaan dansen.

Kecak voorstelling

Na de dans gaan we op zoek naar onze gids, die uiteindelijk bij de uitgang blijkt te staan, en rijden we naar Jimbaran voor ons diner. Rene heeft een beetje pech want de restaurantjes die hier langs de boulevard zitten zijn alleen maar visrestaurants.
De wagen wordt zowat het restaurant ingereden en we lopen door naar het strand waar je zover als je kunt kijken alleen maar tafeltjes ziet. Het is hier een drukte van jewelste en wij worden naar een tafeltje aan de rand van de zee gebracht. De golfen slaan hard op de kust en achter ons op worden bij verschillende restaurants op kleine podia verschillende Balinese dansen opgevoerd. Helaas is de kwaliteit van de geluidsbanden niet altijd even goed maar de dansen zien er wel mooi uit. Na het eten is het nog een uurtje rijden terug naar ons hotel in Ubud. Die tijd gaat redelijk snel voorbij aangezien we allebei een beetje wegdommelen. Bij aankomst in het hotel nog even een bakkie gedronken en de foto’s van onze duiken bekeken.

Ubud, Singapore en Amsterdam

Vanmorgen was ik vroeg wakker (6 uur) en ben maar even op het terras een deel van het verslag gaan schrijven.
Rene ligt nog lekker te slapen want we gaan pas om 8 uur gaan ontbijten. Helaas is de laatste dag op Bali nu aangebroken. Vanavond om 8 uur vliegen we terug naar huis. Maar voor het zover is willen we nog even in Monkey Forest gaan kijken dat vlak naast ons hotel ligt. Als we klaar zijn om te ontbijten zit echter het binnenplaatsje voor onze kamer al vol met aapjes.
Gewapend met fotocamera gaan we er dus even een kijkje nemen en schieten alvast een paar mooie plaatjes.

Aapjes in het hotelAapjes in het hotelAapjes in het hotelAapjes in het hotel

Aapjes bij het ontbijt
Dan naar het ontbijt waar er ook een aantal brutale apen kijken of ze niet ergens een banaantje of een croisantje van een bord af kunnen pikken.
Na het ontbijt gaan we op zoek naar internet om de zitplaatsen in het vliegtuig vast te leggen. We printen hier meteen onze boarding passes zodat we straks alleen de bagage nog maar in hoeven te leveren. Als we naar buiten willen gaan komen we de groep Texanen tegen die vanaf Tulamben al in dezelfde plaatsen als wij vertoeven. We maken een praatje en aangezien zij ook plannen hebben om naar Monkey Forest te gaan besluiten we er met zijn allen naar toe te gaan. De mannen blij want wij stoppen niet bij elk winkeltje dus we zijn er snel.
Na de entree te hebben betaald zitten de apen al op ons te wachten. Dat wordt leuk als we thuis zijn, kunnen we 200 apenfoto’s uit gaan zoeken. De Texanen hadden voordat ze ons tegen kwamen al gewinkeld en hadden wat losse tasjes bij zich. Niet echt handig als je naar een apenpark gaat. Wel leuk voor de apen en de omstanders.

Monkey ForestMonkey ForestNadat we er een tijdje hebben rondgelopen en de tempels hebben bekeken worden we ook wat vrijer met de aapjes en geven we ze ook af en toe wat te eten wat overal op de grond ligt.
De apen hier worden door de parkwachters met regelmaat gevoerd en dat voorkomt een hoop ellende zoals we gisteren bij de Uluwatu tempel hebben gezien.
De tijd vliegt want het zijn zulke leuke beestjes. Maar we moeten de koffers nog inpakken en we hebben nog een afspraak in de zon bij het zwembad. Gelukkig hebben we kunnen regelen dat we de kamer tot vier uur tot onze beschikking hebben dus na een uurtje of drie bij het zwembad kunnen we nog lekker even douchen en ons opfrissen.


Monkey ForestMonkey ForestMonkey ForestMonkey Forest
De laatste dagChamplung Sari Hotel Ubud

Een echte balinese hamburgerEen echte balinese hamburgerDat opgefriste gevoel blijft echter niet zolang hangen want zodra we de koffers in de storage room hebben gebracht en hebben uitgecheckt zorgt de warmte er wel weer voor dat we klam bezweet richting het restaurantje lopen waar we nog een late lunch gaan eten.
We eten een lekkere hamburger en terwijl we daar zitten komt er een groepje kinderen voorbij die Gamelan muziek spelen en die een Barong bij zich hebben. E
en leuk gezicht.
Dan nog even wat sigaretten kopen voor Rene want dat is hier goedkoper dan op het vliegveld en dan terug naar het hotel waar onze chauffeur al op ons staat te wachten.


BarongGamelan Kids

Het is een uurtje rijden naar het vliegveld en terwijl Rene zijn boek uitleest neem ik de laatste beelden van Bali voor deze vakantie in mij op. De check in gaat vlot en de vlucht naar Singapore verloopt soepel. We moeten flink doorlopen om onze aansluitende vliegtuig te halen en hebben eigenlijk alleen maar even tijd om een slokje water uit een fonteintje te drinken. Ook de vlucht naar Amsterdam vliegt voorbij. Dankzij de slaaptabletten, waarvan we nu een dubbele dosis innemen, kunnen we zo’n 5 uur slapen en dan gaat de tijd lekker snel. Aangekomen op Schiphol is het even wachten op de bagage. Als we die hebben drinken we een bakkie bij Starbuck’s waarna we horen dat Alex is gearriveerd om ons op te halen.