Aankomst in Bhutan

Met de trap verlaten we het vliegtuig en mogen we naar het luchthavengebouw lopen voor de paspoortcontrole. Het ziet er allemaal schitterend uit en iedereen is ook volop aan het fotograferen. We krijgen 2 stempels erbij in ons paspoort en lopen dan door naar de bagageband. We leveren nog een formuliertje in dat we in het vliegtuig hebben ingevuld en als we buiten komen staat onze gids al op ons te wachten.



We lopen naar de auto, een rode Hyundai Tucson met chauffeur staat deze vakantie tot onze beschikking.



In de reisbeschrijving staat dat we eerst naar het hotel gaan en dan naar het museum en het fort maar gezien de tijd dat we aangekomen zijn is het handiger dat we meteen beginnen met de bezichtigingen. We rijden eerst een berg op naar het Tza Dong natioaal museum maar helaas is dat gesloten. Ondanks dat er in Bhutan maar weinig Hindu gelovigen zijn is vandaag voor hen wel een religieuze feestdag en dit is waarschijnlijk de reden dat het museum gesloten is.

Op de weg terug naar het dal maken we nog een paar foto’s van het uitzicht over Paro. Het ligt schitterend zo tussen de hoge bergen. We rijden door naar Paro Dzong maar de officiële naam is Rinchen Pung Dzong en betekend Fortress on a heap of jewels (vesting op een berg juwelen). Vroeger werd dit fort verschillende keren gebruikt bij de verdediging van de Paro valei.



Tegenwoordig zijn hier de district government offices en de locale rechtbank gehuisvest in het ene deel van het fort en het andere deel is een kloostergedeelte waar ongeveer 200 monniken wonen.



Vanaf een balkon zien een paleis van de koning. Hij woont hier niet meer want hij vindt dat hij geen paleis nodig heeft en is dus verhuisd naar een woonhuis. Na het bekijken van het fort lopen we via de tuin naar de 6 meter lager gelegen ingang en lopen we over de traditionele houten brug Nyamal Zam weer richting de auto.



Dan rijden we naar ons hotel, het Metta resort en Spa. Onze gids regelt alles voor ons terwijl wij met koffie en thee in de bar wachten. Dan krijgen we nog een t-shirt van Tiger’s Nest en een kaart van Bhutan van hem. We spreken af dat we morgen om 8 uur vertrekken voor onze wandeling naar Tiger’s Nest en dan worden we naar onze kamer gebracht. Hier komen we even lekker bij van de reis en van de eerste indrukken in Bhutan.

Klimmen naar Tiger's Nest

Taktshang Goemba is Bhutan’s meest beroemde klooster en is beter bekend onder de naam Tiger’s Nest. De legende is dat Guru Rinpoche vanuit Tibet op een tijger uit Khenpajong naar deze locatie vloog. Volgens een alternatieve legende is deze tijger de voormalige vrouw van Yeshe Tsogyal. Zij werd een discipel van Guru Rinpoche en transformeerde zichzelf in de tijger die de Guru op haar rug van Tibet naar deze locatie vloog. In 1 van de grotten mediteerde de Guru hier voor ruim 3 jaar en transformeerde zichzelf in 8 incarnaties en hierdoor werd de plek heilig. De grot werd Taktsang Senge Samdup genoemd.
De tempel is gebouwd in 1692 door Tenzin Rabgye. Hij was de druk desi, civiel administratief leider, van Bhutan van 1680 tot 1694. De tempel bestaat uit 4 hoofgebouwen. Alle gebouwen zijn met elkaar verbonden door middel van trappen gemaakt in de rots. Ook zijn er enkele houten bruggen. Ieder gebouw heeft een balkon met een schitterend uitzicht over de Paro vallei.



Vanuit de auto zien we het klooster in de verte al liggen op de berg, soms gehuld in de wolken wat het een mysterieus aanzicht geeft. We kunnen ons nu niet voorstellen dat we straks zo hoog zullen zijn. We starten op de parkeerplaats, deze bevindt zich op ongeveer 2600 meter hoogte. Je kunt ook op de rug van een paard omhoog maar wij gaan zelf klimmen. Het klooster ligt op ongeveer 3000 meter hoogte dus we hebben een flinke klim voor de boeg. Al snel merken we dat we op grote hoogte aan het lopen zijn. Dat in combinatie met een niet al te beste conditie zorgt ervoor dat we regelmatig even moeten stoppen om bij te komen.



Op de helft van de route ligt een restaurant waar we even uit kunnen rusten maar we zijn nog niet eens op een derde als we ons al gaan afvragen of we het eigenlijk wel gaan halen. Het is echt heel zwaar. Maar Dawa heeft geduld met ons en ook al stoppen we ongeveer bij elke bocht en heeft hij mijn rugzak al overgenomen, hij blijft ons aanmoedigen. We zijn dan ook blij als we eindelijk bij het restaurant aankomen waar we genieten van een kop koffie en thee met koekjes.



Dan beginnen we aan het 2e deel van de wandeling. Iets minder steil als het eerste deel maar nu heel veel trappen waarvan de treden niet allemaal even gelijk zijn. We zijn blij als we enkele tegenliggers voorbij kunnen laten gaan of als we op een uitzichtpunt zijn. Deze momenten zijn extra rustpauzes.



Maar ook al hadden we het zelf niet gedacht we hebben het gewoon gehaald. De gids laat aan de beveiliging ons visum zien en wij zorgen dat we een trui aan hebben met lange mouwen zodat we de tempels binnen mogen. Onze tassen, gsm’s en camera’s worden in een locker opgeborgen. Helaas mag er in de tempels niet worden gefotografeerd.



We bekijken de diverse tempels en krijgen uitleg over de verschillende schilderingen en beelden die er te zien zijn. In 1 tempel lopen we door naar achteren en kunnen we even zitten genieten van de monniken die de mantra’s lezen. Dit is heel indrukwekkend. Ook steken we nog even een paar boterlampjes aan. We brengen een behoorlijke tijd door in de tempel en als we terug gaan zijn we een beetje flauw. Gelukkig hebben we wat repen bij ons zodat we de klim en de afdaling naar het restaurant goed doorstaan. We eten van een lekker buffet en dan is de laatste steile afdaling aan de beurt. We zijn om half 9 vanmorgen gestart en pas om half 4 zijn we weer terug bij de auto.



Het is de bedoeling dat we nog even langs Kyichu Lhakhang rijden. Dit is 1 van Bhutan’s oudste tempels gebouwd in 659 door koning Songtsen Gampo van Tibet. Als we de weg indraaien worden we tegengehouden door een agent.
Dawa gaat even vragen wat er aan de hand is. Het blijkt dat de koningin moeder de tempel gaat bezoeken en daarom is deze nu afgesloten voor het publiek. De omgeving is ter gelegenheid versierd met allemaal kleurrijke vlaggen. Dat is wel een schitterend gezicht.
Er zit niets anders op dan terug te gaan naar ons hotel waar we even kunnen bijkomen van onze inspanningen van zojuist en we worden dan om 18:00u weer opgehaald voor een diner in een farmhouse.

De rusttijd wordt goed benut en na een goede warme douche staan we precies op tijd klaar voor de volgende rit. Deze gaat over massage road. Een hobbelige weg die ons naar boven leidt richting de farmhouse.
Daar aangekomen bekijken we eerst de hot stone baden die nu flink opgestookt worden omdat ze zo meteen worden gebruikt. De stenen liggen in een vuur en het duurt 6 uur voordat ze op temperatuur zijn. Dan worden ze in een apart gedeelte van het bad gelegd zodat ze het water verwarmen, het andere deel is om in te liggen, of zitten want dit deel is niet zo heel groot, in verhouding tot onze lengte.
Dan lopen we naar het huis en gaan in de speciale kamer zitten op de kussens die rondom op de vloer liggen.
Aan de muur hangen foto’s van het koningshuis en de pilaren zijn schitterend beschilderd. We drinken eerst een kopje boterthee. Dit smaakt een beetje zoutig en lijkt voor ons het meest op soep. Daarna een glaasje huisgestookte rijstwijn, Ara. Best sterk maar gaat er ook goed in. Dan wordt het eten opgediend. Uiteraard een grote pan met rijst en het locale gerecht chilipepers met kaassaus. Er is ei, aardappel en rundvlees met rettich. De chili’s zijn echt te pittig voor ons aangezien ze dit gerecht met de hele chilipeper klaar maken dus inclusief de zaadlijsten met zaden. Maar we proberen er wel wat van. De andere gerechten zijn meer naar onze smaak dus ook nu weer een prima maaltijd.



Na het diner zijn we weer vroeg terug in onze kamer waar we nog even de vele foto’s van vandaag bekijken, het verslag schrijven en in onze boeken lezen. Ook moeten de koffers weer worden ingepakt want morgen rijden we naar Thimphu waar we een festival mee gaan maken.

Kyichu Lhakhang, Thimphu Festival

Dawa en Tshewang staan voor 9 uur al weer klaar om ons op te halen. We gaan proberen of we vandaag wel de tempel Kyichu Lhakhang kunnen bekijken.
We rijden door de poort en we zien nog geen agent dus so far so good. We kunnen doorlopen maar uiteindelijk blijkt dat we niet in de tempel zelf mogen omdat de koningin moeder deze tempel een maand lang zal bezoeken. Dat vinden wij niet zo erg want daar mag je meestal toch niet fotograferen en het terrein waar we wel foto’s mogen maken is schitterend. En alles is nog eens extra versierd wat het nog meer speciaal maakt.





Dan is het tijd om te rijden naar Thimphu. We zien op de kaart dat we onderweg langs een cache komen en dus leggen we Dawa en Tshewang uit wat dit is. Ze hebben er nog nooit van gehoord maar zijn meteen enthousiast en dus stoppen we bij Tamchhog Lhakhang. Dit is een private tempel van de afstammelingen van de beroemde Tibetaanse bruggenbouwer Thangtong Gyalpo. De traditionele ijzeren brug is in 2005 gereconstrueerd waarbij gebruik gemaakt werd van enkele van Thangtong’s originele kettingen uit Duksum in oost Bhutan. De ijzeren brug is gesloten maar er is een brug naast gemaakt om toch de oversteek te kunnen maken. Dan moeten we een stukje klimmen naar de plek waar een grote en een kleine naaldboom staat. Hier gaan we zoeken, en onze gids en chauffeur zoeken enthousiast mee. Helaas vinden we niets.



Omdat het best een steile klim was en het niet verstandig is om dezelfde weg terug te gaan klimmen we nog een stukje verder en komen we op een gemakkelijker pad uit om naar beneden te lopen. Een klein beetje teleurgesteld komt de vraag of we op de reis nog meer caches tegen gaan komen. Gelukkig is dat zo, maar eerst rijden we nu naar Thimphu om het festival te gaan bekijken.

Het is erg druk en iedereen is op zijn best gekleed voor deze gelegenheid. Het is dan ook een schitterend moment om mensen te fotograferen. Als we binnenkomen is er net een dans bezig waarin de mannen met mooie rokken ronddraaien en soms hele hoge sprongen maken.



Daarna volgt er een culturele dans waarbij de klederdracht van de verschillende delen van Bhutan te zien zijn. Het is heerlijk warm in de zon en we genieten van de mensen om ons heen.



Het is druk maar niemand maakt zich druk en iedereen geniet van de muziek en de show. Dan komen er trommelaars op de dansvloer en ook zij verzorgen weer een mooie dans.



Als we genoeg foto’s hebben gemaakt gaan we op zoek naar de auto en rijden we naar het restaurant voor de lunch waar weer een heerlijk buffet op ons te wachten staat.

Onderweg hadden we al boven op de berg een groot gouden boeddha beeld zien staan. Dawa gaat bekijken wanneer het beste moment is om deze te gaan bekijken omdat het inmiddels een beetje is gaan regenen. Na de lunch is dat gelukkig wat minder geworden en dus rijden we er meteen heen. Het heet Buddha Dordenma. Een vijftig meter hoge stalen boeddha kijkt hier uit over de Thimphu vallei. In de 3 verdiepingen tellende troon zijn verschillende kapelletjes gevestigd en in het beeld zelf zijn 125000 kleinere Boeddha beeldjes te vinden.



Het is er erg druk met auto’s want ook hier is wat georganiseerd. 3 maanden lang reciteert een hele belangrijke monnik de lessen van het boeddhisme en dus zijn er zo’n 5000 mensen die hier de hele dag komen zitten om hiernaar te luisteren. Voor het Boeddha beeld staan er hele grote tenten waar de mensen zitten. Eten en drinken wordt verzorgd door de monniken. In het gebouw onder het Boeddha beeld bekijken we de oude boeken die door vele monniken worden gerestaureerd. Letterlijk een monnikenwerkje.



We zijn door de achteringang binnengekomen omdat we daar met de auto konden komen. Tshewang mag daar echter niet parkeren en dus dalen wij de hoge trappen aan de voorkant af waar hij wel mag staan. Omdat er hier ook een cache in de buurt ligt vragen we of het mogelijk is om een stukje terug te rijden naar de achteringang van het boeddha complex maar vlak ervoor de afslag naar rechts te nemen naar het Kuenselphodrang Nature Park. Het is een smalle weg naar boven en boven aangekomen is de parkeerplaats erg vol en moeten we zelfs een stukje naar achteren om een andere auto te laten passeren. Wij stappen alvast uit en gaan beginnen aan de wandeling. Het eerste deel gaat goed maar al gauw moeten we weer flink klimmen. Rene had de cachebeschrijving voorgelezen aan Dawa en als wij nog even een moment rust nemen om een beetje op adem te komen van het klimmen gaat hij al vooruit en voor we het weten staat hij trots met de cache in handen. We loggen hem en na het maken van nog wat mooie uitzicht foto’s dalen we langzaam weer af. Tshewang vindt het jammer dat hij er niet bij kon zijn maar is blij dat we de cache hebben gevonden. Hopelijk kan hij bij een volgende cache er wel bij zijn.



Dan rijden we de berg weer af naar het stadje Thimphu waar we gaan kijken bij een museum Simply Bhutan waar we leren over de leefwijze in Bhutan. Aangezien er geen gids van het museum beschikbaar is op dit moment krijgen we de uitleg van Dawa die dat met veel enthousiasme doet. Zo leren we dat als er shawls over een schilderij heen hangt dat dit betekent dat de persoon op het schilderij is overleden. Leeft diegene nog dan hangt de shawl eronder. Alle huizen in Bhutan zijn verplicht om dezelfde deur en ramen te hebben. De rest van het gebouw wordt hier omheen gebouwd.



Aan het eind geeft hij nog een demonstratie boogschieten. Het is nog best lastig om raak te schieten maar hij doet een goede poging en Rene ook. Ondanks dat ze dicht in de buurt zitten wordt de schijf niet geraakt.

Vanwege het festival is ook de hoofdstraat door Thimphu afgesloten voor verkeer en is er nu een markt. Helaas missen we hierdoor wel een blik op de verkeersagent die bijna als een dans het verkeer regelt op het drukke kruispunt van dit stadje. Het leuke is dat er in Bhutan geen verkeerlichten zijn. Op dit kruispunt hebben ze getracht deze te plaatsen maar onder protest is de verkeersregelaar weer teruggezet op zijn plaats en zijn de verkeerslichten weer weggehaald.
In plaats daarvan gaan we wat souvenirs shoppen. We worden bij een winkeltje afgezet in het centrum waar veel mooie dingen te zien en te koop zijn. Gelukkig vinden we iets wat we leuk vinden dus ook deze missie is weer geslaagd.

Het Kuendeng boutique hotel ligt een stukje buiten het centrum hoog op een berg. Het is jammer dat je hierdoor ’s-avonds niet nog even door het stadje kan lopen maar we hebben de indruk dat het niet de bedoeling is om zonder onze gids op pad te gaan. Dit is dan ook de juiste locatie want meer dan het hotel is er niet.



We frissen ons op en kijken nog even naar de afschuwelijke beelden van de schietpartij die er in Las Vegas heeft plaatsgevonden vandaag.
Dan is het tijd om te eten. Vanavond geen buffet maar eten wat de pot schaft. We starten met een pittig soepje en krijgen vervolgens een bord vol met heerlijk eten. Als toetje vanille ijs met watermeloen. Al met al ook hier weer een goede en lekkere maaltijd.

Changangkha Lhakhang, Dochula pass, Punakha, Chimi Lhakhang

Het hotel waar we in zitten is erg nieuw en pas dit jaar in bedrijf gegaan. Alles ziet er schitterend uit en overal is aan gedacht. Het enige waar wij even aan moeten wennen is dat alles hier heel stil moet zijn. Op de gang hangt een bordje met stilte en het personeel fluistert alles wat ze zeggen. Er is geen muziek dus elk ander geluid dat je hoort klinkt ook meteen erg hard. Alles gaat heel formeel. Dat vinden wij best jammer want daardoor mis je een bepaald soort gezelligheid. Maar het personeel is zo getraind door de eigenaar en ze volgen dat ook netjes op.
Ondanks het goede bed met heerlijke kussens en dekbedden ben ik vroeg wakker. Ik ga uit bed om het verslag af te schrijven en ik ben bijna daarmee klaar als René wakker wordt. We kunnen rustig aan doen want we worden pas om 9 uur opgehaald. Ook bij het ontbijt is het eten wat de pot schaft. In dit geval een kommetje cornflakes met melk en een bord met een geroosterde boterham en eitjes, in ons geval gekookt. Ook staat er nog wat jam op tafel. Gelukkig is het geen probleem om nog iets bij te bestellen.

De rit naar Punakha zal 3 uur duren maar onderweg maken we uiteraard de nodige stops. Het is niet de afstand vanaf Thimphu maar het is een bergweg en dus niet erg snel rijden. Net buiten Thimphu bezoeken we Changangkha Lhakhang. Deze tempel is gebouwd in de 12e eeuw op een plek die is gekozen door Lama Phajo Drukgom Shigpo. Ouders komen hier om namen te krijgen voor hun nieuwgeboren kinderen of om de jonge kinderen te laten zegenen. Als we rond de tempel lopen staan er een heleboel jongeren te wachten in een rij. Zij hebben zojuist een examen afgelegd om gids te kunnen worden en wachten hier op de uitslag.



De weg vervolgen we omhoog de bergen in naar de Dochula pass op 3.140 meter. Hier is onze volgende stop. Hadden we vanuit Timphu een heerlijk zonnetje in blauwe lucht, hier zitten we midden in de wolken. Het geeft de bomen een zeer mysterieus gezicht. Op deze plek zien we de 108 chortens (stupa’s). Deze zijn hier in 2005 geplaatst om de slachtoffers van de gevechten met Assamese militanten te gedenken. Een groot gedeelte van de bevolking heeft eraan meegewerkt; het monument moet vooral een symbool van bezinning en wereldvrede zijn, vandaar het getal 108, dat de twaalf astrologische huizen keer de negen planeten van het zonnestelsel weergeeft.



We lopen ook nog naar de dichtbij gelegen tempel maar gaan er niet in omdat we onze truien met lange mouwen niet bij ons hebben.



We drinken wat thee en koffie met koekjes en zien dat de mist een beetje optrekt. Dus voordat we weer vertrekken maken nogmaals wat foto’s van de chortens omdat deze nu beter te zien zijn, maar uiteindelijk zijn de foto's met de mist mysterieuzer.

We dalen af richting Punakha waar eerst stoppen voor een mooi uitzicht over de stad en lopen vervolgens naar het restaurant voor onze lunch. Om bij Chimi Lhakhang, de vruchtbaarheidstempel, te komen lopen we vanaf het restaurant door de rijstvelden waar we de mensen hard zien werken om de rijst te oogsten. Dit is een schitterend gezicht en een garantie voor mooie plaatjes.



In het stadje zagen we al de huizen met een fallussymbool erop geschilderd. Dit komt door de Divine Madman, Lama Drukpa Kunley en is een van de favoriete heiligen van Bhutan. Hij reisde door Bhutan en Tibet als een neljorpa (yogi) en gebruikte gezang, humor en schandelijk gedrag om zijn lessen over te brengen aan de gewone mens.



Uiteraard krijgen we de gebruikelijke uitleg over de diverse beelden en zien we een fotoboek van mensen die foto’s en bedankjes hebben opgestuurd van hun kinderen die ze hebben gekregen nadat ze in deze tempel gezegend zijn. Ook nu worden er diverse mensen gezegend door de monnik. Dit gebeurt met tikje van een boog en een penis op het hoofd. Wij mogen ook maar voor de zekerheid slaan wij deze maar over. In een souvenirwinkeltje in het dorpje kopen we nog wat gebedsvlaggetjes en we lopen door de rijstvelden terug naar de auto.


We rijden weer een berg op en passeren het hotel waar we straks zullen inchecken maar eerst rijden we verder naar boven waar we eerst bij het bord dat aangeeft dat we aangekomen zijn bij het nonnenklooster een cache vervangen die zoek is geraakt. We hebben helaas geen doosje maar wel papier en een ziploc zakje en hopen dat dit voorlopig voldoende is.

Dan gaan we het nonnenklooster van Sangchhen Dorji Lhuendrup Lhakhang bezoeken. Het is gebouwd in 2008 en in 2010 aan de huidige koning en het volk van Bhutan gewijd.

Dit is de plek waar de nonnen van Bhutan in de leer gaan. Net als bij de monniken wordt ook het hoofd van de non geschoren en dragen ze net als de monniken een roodkleurig habijt. We genieten van het schitterende uitzicht vanaf het tempelcomplex.






Vanavond verblijven we in het Meri Puensum resort. Op het zitje buiten is het gezellig druk en we raken aan de praat met een gepensioneerd Amerikaans stel dat 5 weken aan het rondreizen is in diverse landen in deze regio. Dit is ook de plek waar er wifi verbinding is en dus zit iedereen hier ook met zijn telefoon of tablet in de hand.
We worden naar onze kamer gebracht. Een grote ruimte met een zitje met grote stoelen voor het raam, niet al te gezellige sfeerverlichting (tl balkje) en een hele gedateerde badkamer. Maar het is schoon en heel en de bedden zien er comfortabel uit dus het voldoet prima. Omdat er geen wifi bereik in de kamer is besluiten we om terug naar buiten te gaan en daar in het zitgedeelte te gaan zitten lezen en het verslag te typen.
Om 7 uur gaat het restaurant open maar wij hebben nog geen honger. Een half uurtje later zit het hele restaurant vol en moeten nog 20 minuutjes wachten totdat we een plekje hebben. Het eten is weer hetzelfde als de voorgaande dagen maar smaakt ons goed. We krijgen wel een verrassend toetje, namelijk carrotcake.

Ook in dit resort op de bedden weer dikke dekbedden. Wij vinden het echter helemaal niet koud en als we even onder het dekbed liggen is het al snel veel te warm. Gelukkig is er ook een laken en dat is voldoende voor ons.

Namgyal Chorten Monastry, Punakha Dzong en Wangdue Phodran Dzong

We zijn vroeg wakker en ondanks dat we rustig aan doen zitten we vroeg aan het ontbijt. Onze gids is er ook al maar die wil om 9 uur pas vertrekken en dus maken we onze tijd vol met onze telefoons bij het wifipunt.

De tour die vandaag op het programma staat kunnen we blijkbaar binnen 2 uur afronden en dus stelt Dawa ons voor dat we starten met onze dagelijkse training door middel van een wandeling (dus klim) naar Namgyal Chorten Monastery. Wij vinden het een goed plan. Maar eerst maken we een fotostop bij Punakha Dzong.



Als we aankomen bij de parkeerplaats waar onze wandeling zal starten is er een verkeersopstopping en de parkeerplaats is helemaal vol. Hier is namelijk ook het startpunt voor een rafttocht over de rivier. De bootjes liggen al klaar maar wij slaan dit graag over en lopen over de loopbrug naar de overkant van de rivier.



Het is warm en de zon brand. Uiteraard hebben we onze hoeden in de auto laten liggen. We zijn blij met elk stukje schaduw dat we tegenkomen.



Ten opzichte van de klim naar Tiger’s Nest is dit een makkie en een stuk minder hoog. De 30 meter hoge chorten is gebouwd in 8 jaar en is in 1999 ingewijd. Vanaf de bovenverdieping van de Chorten heb je een mooi overzicht over de vallei.



Als we terugkomen bij de auto komt Tshewang ons tegemoet met heerlijke koele cola en fanta die we in de schaduw opdrinken. Onze meegebrachte koeken delen we met de straathonden die hier rondlopen.

We kunnen kiezen of we eerst de Punakha Dzong van binnen willen bekijken of eerst willen lunchen. Aangezien we nog geen trek hebben gaan we eerst de tempel bekijken. Op de binnenplaats staat weer een groep schoolkinderen en er wordt een groepfoto gemaakt. Uiteraard ook met alle mobiele telefoons van de leerlingen. Volgens ons is 1 foto en een groepsapp handiger.



Punakha Dzong is gebouwd in 1637 door de Shabdrung Ngawang Namgyal. Hij legde de basis voor vele Bhutaanse gewoontes waaronder het systeem van duaal leiderschap waarbij de bestuurlijk leider, de druk desi en de geestelijk leider Je Khenpo de macht deelden. Punakha was toen nog de hoofdstad van Bhutan. Inmiddels is Thimphu de hoofdstad maar deze tempel wordt nog altijd gebruikt als winterverblijf voor de geestelijk leider en gebruikt voor officiele gelegenheden.

De tempel zelf is dit keer anders dan de andere tempels die we tot nu toe hebben gezien. Hier staat op de muur het verhaal van Boeddha die we kennen en ook de beelden, die overigens echt heel groot zijn hier, zijn ons beter bekend. Hier dus iets minder van het Mahayana boeddisme zichtbaar dan in de andere tempels.



De lunch hebben in het plaatsje Lobesa. We krijgen het wifi password maar dat werkt niet. Het blijkt dat de stroom is uitgevallen en er dus eigenlijk helemaal niets werkt. De lunch is hetzelfde als de lunches en diners van de afgelopen dagen namelijk rijst met kip en wat groenten. Rene snakt inmiddels al ernstig naar shoarma en pizza. Na de lunch lopen we nog even een rondje in Lobesa en bekijken we de lokale groente en fruitmarkt.



Wangdue Phodran Dzong is onze volgende stop. De legende is dat de Shabdrung Ngawang Namgyal hier een kleine jongen ontmoette met de naam Wangdi die in het zand aan het spelen was aan de oever van de rivier Punak Tsang Chhu en waarnaar hij in eerste instantie deze Dzong naar heeft vernoemd, Wangdi's Palace.
Deze tempel is geheel verwoest door brand in 2012 maar wordt nu compleet in oude staat teruggebracht. Je kan goed zien dat er al een gedeelte klaar is en een ander gedeelte bijna klaar. De totale tempel moet in 2022 volledig af zijn.



Als we over de brug lopen komt er een schoolklas met jongens voorbij. Waarschijnlijk gaan zij met hun leraar vrijwilligerswerk doen in de buurt. Bij het busstation staan ook nog wat kinderen die na school weer op weg naar huis gaan.



Overnachten doen we deze keer in Chimi Lhakhang Farm Stay. Dit huis ligt vlak in de buurt bij de vruchtbaarheidstempel en als we ingecheckt zijn en kennis hebben gemaakt met de familie die deze farm stay runt lopen we nog even richting de souvenirshops en de rijstvelden. We hebben alleen onze mobiele telefoons bij ons maar omdat de kinderen net terugkomen van school kunnen we daarmee nog een paar leuke foto’s en filmpjes maken.



Als we terug zijn in de farm stay is het een stuk drukker geworden. Inmiddels zijn er nog 3 andere stellen aangekomen die hier vannacht zullen blijven slapen. Het is een internationaal gezelschap want naast ons uit Nederland zijn er een Brits, een Belgisch en een Amerikaans/Zwitsers stel aanwezig. Ook de meeste gidsen en chauffeurs blijven hier vannacht slapen. Onder het genot van de lokale wijn ara en later een heerlijk, door de eigenaresse bereid, diner worden er leuke gesprekken gevoerd en komt ook de wereldpolitiek uitgebreid aan de orde.



Rond half 10 gaat iedereen zo’n beetje richting hun kamers. Basic met een matras op de grond en een gedeelde badkamer maar tot nu toe werkt het wel. Even afwachten hoe we de nacht door gaan komen.

Dochula pass, Tango Monastery, Thimphu centrum, Paro

Er zijn er maar een paar die lekker hebben geslapen. Sommigen hebben een beetje geslapen en anderen hebben geen oog dicht gedaan. In ieder geval moeten we allemaal weer aan het ontbijt want er moet vandaag natuurlijk weer een hoop gezien en gedaan worden.



Vandaag stond er bij ons een lange rit op het programma waardoor we verwachten dat we zo’n 10 uur in de auto zullen zitten. Daar hebben we eigenlijk niet zo veel zin in en daarom hebben we gisteren al een alternatief voorgesteld aan Dawa. Ons voorstel is goed te doen en dus rijden we eerst naar het noorden van Thimphu. Dit is een rit van ongeveer 3 uur inclusief de korte stop die we maken bij de Dochula pass. Vandaag geen mist en dus maken we nog maar een aantal foto’s van de 108 Stupa’s.



Ten noorden van Thimphu ligt Tango Monastery. Het fungeert momenteel als universiteit voor Boeddhistische studies en zodra de monniken hier zijn afgestudeerd gaan ze voor ruim 3 jaar in meditatie in de verderop gelegen Cheri Goemba.
We dachten dat we inmiddels wel geoefende klimmers waren maar deze route was wel heel steil. Ook hadden we niet door hoe hoog we eigenlijk zaten tot we bij een rustplek zagen dat we al op 2860 meter waren aangekomen. En dan moesten we nog een heel stuks naar boven.



De tempel zelf wordt gerenoveerd en dat was goed te zien aan bamboe stellingen die er stonden. Binnen vinden wij niet zo bijzonder. De Boeddha was hier eigenlijk een soort van ingesloten in een heel klein kamertje. De reden hiervoor is dat er is gezegd dat deze Boeddha ooit eens zal gaan spreken en dus wordt deze heel erg afgescheiden gehouden.



Eenmaal weer buiten gaat onze volgende missie van start want bij een kleine Stupa voor de tempel zou een cache moeten liggen. Het is even lastig om er te komen, maar het lukt en al snel kunnen we onze naam in het logboek schrijven.
Na het steile klimmen volgt een steile afdaling, dus zorgen dat je je focus blijft behouden. Dat lukt en zodra Thsewang ons aan ziet komen rijdt hij de auto naar de voet van de berg.
Onderweg richting Thimphu stoppen we nog op een plaats waar een grote schildering op de berg is gemaakt. Een aantal jongens komen hier het heilige water tappen dat uit een stroompje van deze berg komt.



Dan is het tijd voor de lunch. Je raadt het nooit: rijst en kip. Hier gelukkig ook wat groenten en aardappelen erbij. Als toetje krijgen we een halve harde zurige appel.

Vanwege het festival van een aantal dagen geleden was de hoofdstraat van Thimphu afgesloten en hierdoor konden we toen ook de beroemde verkeersagent niet zien. En eigenlijk ben je niet in Bhutan geweest als je hem niet op de foto hebt genomen. Dus dat moeten wij ook zien en doen. Zoals we al eerder gelezen hebben is de wijze waarop hij het verkeer over het kruispunt leidt inderdaad net een dans.



We hebben nog wat Bhutaans geld over en omdat we niets over willen houden ga ik nog even op zoek naar een souvenir. Helaas vind ik niet wat ik zoek en dus besluiten we door te rijden naar Paro. Onderweg nog even een korte fotostop bij de luchthaven waar we morgenochend weer naar toe moeten voor de reis richting huis.In Paro zijn ook veel souvenir winkeltjes en dus gaat hier de zoektocht verder, nadat we eerst in een zaakje een milkshake hebben gedronken. Bij het 6e winkeltje vind ik eindelijk wat ik zoek. Het is wel wat duurder dan het Bhutaanse geld dat we nog over hebben maar gelukkig is het geen probleem om dat aan te vullen met de Indiase Ruphias die we nog over hadden.

Ook deze missie is geslaagd en dus rijden we door naar het Metta resort waar we na het reorganiseren van de koffers en een heerlijke warme douche gaan eten. In dit geval hebben we gelukkig een variatie diner namelijk spaghetti met kentucky fried chicken. De kwaliteit is erg goed en na een overheerlijk stukje taart als toetje zit onze laatste avond in Bhutan er helaas bijna op.

De volgende ochtend worden we al vroeg naar de luchthaven gebracht. Het vliegtuig vertrekt een half uur eerder waardoor we nog iets langer op de luchthaven van Delhi zullen verblijven voor onze overstap. Maar onderweg hebben we een schitterend uitzicht over het Himalaya gebergte.



Het is maar goed dat we een multiple visum hebben want we moeten weer door de douane om onze koffers op te halen van de bagageband. Als we die in handen hebben kan het lange wachten beginnen. Onze vlucht vertrekt namelijk pas om 3:40u, dus over ruim 15 uur. Als we een uurtje op een paar ligstoelen hebben gehangen zijn we het wel zat en dus gaan we kijken of er nog andere mogelijkheden zijn. Bij een premium lounge in de aankomsthal kunnen we een piepklein kamertje huren. Maar we hebben dan wel een bed (twijfelaartje), een douche en toilet. Uiteindelijk is dit best aangenaam en het lukt ons zelfs om nog een paar uurtjes te slapen. Opgefrist kunnen we dan aan de terugvlucht beginnen, die soepel verloopt. Alles op tijd en dus lukt het ons zelfs om op tijd onze katjes uit het kattenpension op te halen. De vakantie zit er op, maar we hebben er weer een mooie reiservaring bij en kunnen er met heel veel plezier op terug kijken.

• India
• Top
• Azië