Manado

Tulamben

Candidasa

Aankomst in Tulamben

Na een kort nachtje staan we om 4:15u weer naast ons bed. De laatste koffer wordt verder ingepakt en als we met onze koffers naar beneden gaan zien we dat de auto en de chauffeur al klaar staan. Als alles is ingeladen kunnen we vertrekken. Via de binnenweg gaan we richting de luchthaven, hier en daar wat kuilen in het wegdek omzeilend. We zijn ruim op tijd en Rene gaat nog even wat geld pinnen. Dan gaan we door het eerste controlepunt en op zoek naar de incheckbali. Daar is het best druk en we kiezen de linkerrij. De indonesiers die we vandaag treffen zijn echter niet van plan om een rij te vormen en proberen op allerlei manieren om hun vouchers aan de mensen van de bali te geven om maar als eerste aan de beurt te zijn. Helaas gaat dat voor de mannen in onze rij en in de rij ernaast niet door. Ze zullen toch een stukje naar achteren moeten. En dan zijn wij aan de beurt. Ik geef aan dat wij ruim 20 kilo meer bagage hebben als toegestaan en meldt dat het oke is om bij te betalen. Voor deze 20 kilo moeten we 528000 rupiah betalen wat ongeveer 38 euro is. Geen probleem en nadat we aan een andere bali betaald hebben krijgen we onze boarding passes door gewoon met de bon naar voren te lopen en deze aan de bali af te geven. Tja wat die indonesiers kunnen kan Rene dus ook met het enige verschil dat het Rene dan wel lukt.

Voor de rest loopt het soepel en al snel zitten we in het vliegtuig. Ik zit naast een praatgraag mannetje maar als we eenmaal in de lucht zijn ga ik het reisverslag typen en houdt hij zich rustig. Tijdens het opstijgen van Manado hebben we wel wat last van turbulentie. Helaas hebben we na ruim een uur vliegen een tussenstop op zuid Sulawesi. Hier gaan veel mensen het vliegtuig uit. We moeten wachten tot het vliegtuig weer vol is en dan vertrekken we eindelijk richting DenPasar. Daar landen we na een ruim uurtje vliegen wel een half uur later dan gepland. Met bussen worden we vervolgens naar de terminal gebracht. Daar is het lang wachten op de koffers. Eenmaal buiten worden we opgewacht door Harry, de chauffeur van Aquamarine diving. Aangezien het nog 2,5 uur rijden is naar Tulamben kopen we op de luchthaven nog even wat water en wat broodjes. We hebben namelijk nog geen normaal ontbijt op. Aangezien we in het vliegtuig niets kregen waren we blij met de reep chocola en de pringles die we nog in de tas hadden. Maar goed ontbijten is dat natuurlijk niet.
De broodjes doen ons goed maar de rit is wel vermoeiend. Rene ligt een beetje te slapen als we door Candidasa rijden. Ik zie het Watergarden hotel als we door het plaatsje rijden. Daar zullen we over 5 dagen naar toe gaan.

Om half drie arriveren we bij het Mimpi resort in Tulamben. We krijgen ook hier huisje 9 net als in Thalassa. De kamer is klein maar we hebben we een leuke tuin met een overdekt zitje en een buitendouche. Als alle spullen een plekje hebben gekregen lopen we naar het restaurant. Hier geen buffet maar een menukaart met vanalles erop. Ik kies een tonijn sandwich en Rene gaat voor de kipburger. Maar het allerbelangrijkste voor Rene is... de capuccino. Die is hier gewoon weer te bestellen en hij smaakt heerlijk. Ik ga voor een bananensapje die overigens ook heerlijk is. Nadat we nog even op de ernaast gelegen resorts Mata Hari en Paradise een kijkje hebben genomen gaan we terug naar ons huisje waar ik heerlijk onder de douche duik.

Net als Rene ook wil gaan douchen gaat de telefoon. Jammer joh. Het blijkt dat er iemand van Aquamarine Diving bij het restaurant op ons zit te wachten. We maken kennis met Steve die morgen onze gids is. Hij werkt nu 3 jaar op Bali als duikgids en we vragen ook of Angki die we 4 jaar geleden als gids hadden er nog werkt. Dat blijkt niet zo te zijn. Hij werkt inmiddels voor een andere duikorganisatie.
Na een leuk gesprekje lopen we naar ons huisje en neemt Steve onze duikspullen mee. Morgen als we om 7 uur onze eerste duik op het wrak hebben zullen onze spullen klaar staan. Goed geregeld.
's-Avonds heerlijk een spaghetti carbonara gegeten. En een klein ijsje toe. Ondanks dat we het indonesische eten nog niet echt zat waren is het toch wel lekker om wat andere keuzes te hebben. Na dit vermoeiende dagje is het niet gek dat we vrij snel na het eten ons bed in duiken. Morgen tenslotte weer vroeg eruit voor de early morning dive.

1e wrakduik

Om half 7 staat ons ontbijtje klaar in het restaurant. Een geroosterd boterhammetje, croisantje en een muffin met verschillende jammetjes en honing. Sapje, koffie en thee dat is wel genieten. Dan pakken we onze spullen en lopen langs het strand naar het Paradise resort waar Steve al op ons zit te wachten. Onze BCD's en flessen liggen al opgebouwd bij de waterkant dus wij hoeven nu alleen onze pakken aan te trekken en onze vinnen en lood mee te nemen die kant op. Het is wel lastig lopen over die keitjes maar rustig aan komen we er wel. Ook het water in is het lastig lopen zeker als je ook nog een camera bij je hebt. Maar uiteindelijk lig je dan heerlijk in het warme water en kun je op weg. Steve gaat kijken of het lukt om een pygmee zeepaardje te vinden. Die zou op ongeveer 35 meter moeten liggen als hij er nog is. Wij zwemmen rustig langs het wrak. Het wrak is wel weer wat meer uit elkaar gevallen. Dit komt doordat er enkele maanden geleden een flinke storm heeft gewoed. Hierbij is er op het strand ook nog iemand zwaar gewond geraakt doordat hij onder een muur terecht is gekomen die door de storm is omgevallen. Gelukkig heeft hij het wel overleefd.
Helaas wordt het zeepaardje niet gevonden door Steve. Wel vindt hij een kleine ghost pipefish en nog 2 miniscule naaktslakjes. Ondertussen hebben wij de antwoorden op de vragen van de duikcache die hier ligt gevonden. En ondertussen ook nog een mooie schildpad gezien. Omdat ik door de diepte in combinatie met het fotograferen redelijk snel door mijn lucht ga halen we het niet om het hele schip rond te zwemmen. Ook heb ik de garden eels gemist maar die blijken op het stuk te zijn waar wij nog niet zijn geweest. De keus is dus snel gemaakt. De volgende duik maken we ook op het wrak.

We spreken met Steve af dat we om half 11 terug zijn voor de volgende duik en gaan nog even terug naar ons eigen resort. Als we weer terug zijn op Paradise blijken er nog geen flessen voor ons te zijn en Steve loopt heen en weer om te wachten op het busje van Aquamarine Diving. Uiteindelijk komen de flessen en ook de bestelde huurcomputers en nieuwe logboekjes, want die van ons zijn inmiddels vol. De porters brengen onze flessen naar de waterkant en wij lopen er rustig achteraan.

De tweede duik zie ik direct aan het begin een mantisshrimp. Helaas verdwijnt hij snel terug onder zijn steen voordat ik Rene erop heb kunnen wijzen. Jammer want die zijn net zo leuk. We gaan langs het schip en op een gegeven moment er ook doorheen. Op de bodem naast het schip vindt Steve in het koraal nog een mantisshrimp. Deze komt uiteindelijk helemaal uit zijn holletje om een stukje verder op weer in het koraal te duiken. Erg leuk want ik had ze nog nooit helemaal gezien. Het heeft wel weg van een soort kreeftje.

Dan komen we langs de bow gun die inmiddels niet meer op de boeg zit maar een heel eind naar beneden aan de zijkant ligt. Als we op het uiteinde zijn vindt Steve een grote witte schorpioenvis. We zwemmen verder rond het schip en komen uiteindelijk inderdaad uit bij de garden eels. Deze zijn langer dan dat ik mijn gedachten had. Inmiddels heeft Rene de camera overgenomen en maakt een paar leuke foto's en filmpjes van de garden eels. Aan deze kant van het schip kun je het bijna niet als boot herkennen vanwege de manier dat hij gekanteld in het water ligt. Ik geniet van de vele mooie vissen die hier rondzwemmen.
Dan ben ik bijna door mijn lucht en gaan we richting de kant. Duik nummer 2 zit erop voor vandaag.

We gaan zitten in het restaurantje van Paradise waar we wachten op onze lunch. Wij hebben allebei kipsateh besteld en ja hoor deze wordt nog steeds geserveerd op een mini BBQ-tje. Het smaakt weer heerlijk en na nog even nagenieten besluiten we de volgende duik op het rif voor de resorts te maken.

Als we weer onder water zijn schrikken we erg van de conditie waarin het rif zich bevindt. Heel veel koraal is afgestorven en ligt onder een dikke laag met zand. Die storm heeft blijkbaar heel wat verwoest. Een beetje in de war hiervan zwemmen we rond. Uiteindelijk is er verderop nog wat aan elementen in het water gezet waar inmiddels wat wel weer wat koraal op groeit. Hier vinden ook veel vissen beschutting. We vinden uiteindelijk 2 murenes en 6 ribbon eels. Die laatste zijn allemaal mannetjes want ze zijn blauw. Vrouwtjes zijn geel en jonkies zijn zwart. Ook nog enkele slakjes gezien en als de lucht weer bijna op is gaan we weer naar de kant. We hopen dat het rif de kans krijgt om zich weer te herstellen. Maar dat zal nog een hele tijd duren. Vier jaar geleden vonden we het hier nog de mooiste duikstekken die we tot dan toe hadden gezien maar helaas is dat nu niet meer.

We spreken af met Steve dat we om half 7 verzamelen voor de nachtduik. In de tussentijd gaan wij lekker op een bedje bij ons zwembad een boekje lezen. De tijd vliegt en voor we het weten hebben we onze wetsuits al weer aan en wachten we op Steve. Die komt aan met de flessen en we bouwen onze setjes op. Dan is het wachten op de porters om onze spullen naar de duikstek te brengen. Helaas is het lang wachten en als ze er om 7 uur nog niet zijn besluiten we de duik te verzetten naar overmorgen. Dan zijn we ineens bijtijds terug in ons huisje. Na een heerlijke douche gaan we naar het restaurant en eten we nog een heerlijke schnitzel en een spaghetti en hebben we cheesecake als toetje. Dan nog even de mail checken. Een leuk bericht ontvangen van de Renault dealer. Mijn auto is binnengekomen en volgende week kan ik hem op komen halen. Ik typ een mailtje terug maar helaas is de internetverbinding dusdanig slecht dat de mail niet verzonden wil worden. Eenmaal terug op de kamer is Rene er nog een hele tijd mee bezig en later op de avond lukt het dan eindelijk om de mail eruit te krijgen. Helaas is de werktijd in Nederland dan ook al voorbij en hoef ik de komende uren geen antwoord te verwachten.

Relaxen en cachen

Vroeg wakker terwijl we uit kunnen slapen. Ik check nog even mijn mail en facebook maar uiteraard zijn er weinig nieuwe berichten. Het is tenslotte nog nacht in Nederland. We doen rustig aan en terwijl Rene nog in de douche bezig is zoek ik alvast een mooi plekje aan het zwembad en start met het schrijven van het verslag. Dan samen lekker ontbijten. Vandaag maar weer eens lekker een eitje erbij. Helaas hier geen verse sapjes bij het ontbijt. Dat is wel erg jammer.

De zon brand goed en het is alleen maar vol te houden als je af en toe een duik neemt in het koele zwembad. Tussendoor nemen we nog lekker een bananensapje. Die wel vers is gemaakt.

Ook heb ik inmiddels een mooi coordinaat coor de geocache Tulamben berekend met behulp van de antwoorden die we gisteren tijdens de eerste duik op de Liberty hebben gevonden. Aan het begin van de middag lopen we die richting uit. Als we bijna bij GZ zijn horen we aan de overkant al iemand "geocache" roepen. We zitten dus goed. We lopen het restaurantje binnen en van de eigenaar van het hotel/restaurant krijgen we de grote box. We drinken een cola en maken een praatje met de eigenaar als we het logboek invullen. We discoveren nog even 2 trackables en gaan dan nog even wat boodschapjes doen in een wat grotere supermarkt aan de overkant. Rene koopt wat pakjes sigaretten aangezien die van hem op zijn. We rekenen even terug wat we hiervoor moeten betalen.
Een pakje Malboro van 20 sigaretten kost hier 90 eurocent. Geen geld toch? We lunchen bij Paradise en lopen dan terug naar Mimpi waar we tot zonsondergang heerlijk op een strandbedje lezen met een sapje erbij.

Een erg lange duikdag

Vanmorgen vroeg op want om 6 uur worden we verwacht bij Paradise en trekken we voor de verandering maar weer eens ons duikpak aan. Twintig minuutjes later liggen we al weer onder water en zwemmen we richting het wrak. Al we daar aankomen zijn de bumpheaded parrotfishes net wakker en komen uit hun schuilplaats te voorschijn. Deze vissen overnachten namelijk in de Liberty. Het zijn er wel 17 en wat zijn ze groot. We blijven filmen en fotograferen en raken er niet op uitgekeken. Van het wrak hebben we verder weinig gezien. Bijna 3 kwartier alleen maar naar deze fantastische maar met hun bult en vooruitstekende tanden ook best lelijk ogende vissen liggen staren.

Een hele gave ervaring. Op de weg terug naar het strand schiet er ook nog een hele snelle eagle ray voorbij. Deze duik kan niet meer stuk en enthousiast lopen we terug naar ons resort waar we tijdens het ontbijt meteen de foto's en filmpjes op de Ipad bekijken.

Dan gaan we liggen bij het zwembad en om half 10 zien we iemand met een Aquamarine t-shirt aan op ons af komen. Het blijkt Parman te zijn die de gids wordt voor de volgende 3 duiken. We vertellen hem onze planning en hij zegt een half uurtje nodig te hebben om de boot te regelen en onze spullen in orde te brengen. Wij maken intussen de camera en dergelijke ook weer in orde en lopen weer terug naar Paradise waar we even moeten wachten tot ons bootje is gearriveerd.

Als al onze apparatuur in de boot ligt stappen we in en varen we naar de eerste duikstek Palung Palung. Deze ligt in de volgende baai op nog geen 5 minuutjes varen. Vinnen aan en masker op en dan het water in om onze BCD aan te trekken. Als alles aan is vaart de boot een stukje weg en gaan woj onder water. We zijn blij om te zien dat het rif hier nog wel mooi eruit ziet en we genieten van deze duik. Er staat hier wel redelijk wat stroming dus we hoeven niet veel te zwemmen. Wel is het soms lastig met fotograferen. Parman vindt onder andere 4 anemoon garnaaltjes en 1 heel klein Pink Squat Lobster. Er komt een school met kleine barracuda's voorbij en we zien ook nog een enkele Bumpheaded Parrotfish voorbij zwemmen. Kortom weer een hele leuke duik.

We lunchen weer bij Paradise. Vandaag is dat een gegrild kippepootje met Balinese saus en rijst. Na ruim een uur pakken we onze spullen en varen we naar de duikstek Emerald die nog ietsje verder varen is dan de vorige stek. Ook hier mooi koraal en heel veel slakje. Rene vindt zelf nog een heel klein garnaaltje in een waaierkoraal en als klapper op de vuurpijl zien we een mooie grote schildpad. Ik volg hem een stukje naar beneden en probeer een paar leuke foto's en filmpjes te schieten. Dan is mijn bodemtijd bijna op en moet ik echt een stuk naar boven.

Daar aangekomen vindt Parman nog een Mantis shrimp en een heel kleine zwarte frogfish die wel een beetje weg heeft van een bladvis zo dun is zijn lijfje. Op het einde van de duik komen er wel heel veel bubbels uit de luchtmeter van Rene. Hij laat het aan Parman zien en die beloofd er naar te zullen kijken. Ook bleef er tijdens deze duik een knopje van het onderwaterhuis hangen. Gelukkig kreeg ik hierdoor alleen maar een melding met betrekking tot exposure time in mijn schermpje maar kon ik nog wel fotograferen en filmen. Hopelijk kunnen we dit allemaal op lossen voordat we aan de vierde duik van vandaag, de nachtduik op de Liberty, gaan beginnen.

Om zes uur zij we terug bij Paradise en zijn we snel omgekleed. Intussen zijn er nu wel een paar porters gearriveerd die onze spullen naar de waterkant brengen.
Parman heeft hiervoor wel zijn best moeten doen want het schijnt niet gemakkelijk te zijn om de porters op dit tijdstip nog in actie te krijgen. Maar goed, het is gelukt en wij lopen via de langere maar gemakkelijker om te lopen weg naar de duikstek toe. Al snel liggen we in het water en zwemmen we richitng het wrak. Op weg naar het wrak zien we nog een bluespotted stingray in het zand. Het wrak zien we echter pas als we er zowat tegenaanzwemmen. Ik heb al gauw door dat filmen niet heel veel zin heeft tenzij heel close up met de lamp erop. Ook fotograferen moet heel dichtbij gebeuren maar lukt volgens mij wel. Parman vindt heel veel leuke en kleine beestjes. We zien ook dat de grote papegaaivissen inmiddels weer hun intrek in het wrak hebben genomen om te gaan slapen. We zwemmen een leuke route langs en later ook door het wrak heen.

We zien een witte platworm dansen in ons licht en er loopt een heremietkreeft over de bodem. Er zit een heel klein krabbetje onder aan een veer en we zien een hele grote begroeide spinkrab. Onder een plateau enkele kleine sepia's of pijlinktvissen. Kortom er is weer heel veel te zien tijdens deze duik.
Het is best druk met duikers en af en toe is dat best wel lastig op een enkel stuk waar er stroming is. Na het maken van de safety stop zien we nog een klein soort murene zwemmen. Dan is het uur ruim voorbij en tijd om richting het strand te gaan. Onze spullen worden op een brommetje terug vervoerd naar Paradise.

Daar spoelen we alles en stoppen we alles in een kist die morgen zal worden opgehaald door een busje van Aquamarine Diving. Als het goed is zien we alles weer terug bij de volgende duiken in Candidasa. Lekker dat we daar dus niet mee hoeven te sjouwen straks.

Na een snelle douche is het tijd voor het diner. Vandaag maar een wiener schnitzel met patatjes. Het duurt niet lang voordat we allebei instorten. Het is leuk dat duiken maar 4 op 1 dag vinden wij best vermoeiend. Gelukkig hebben we morgen weer een relax dag.

Even bijkomen

Ondanks dat we vandaag kunnen uitslapen zijn we vroeg wakker. De haan begint hier om voor 5 uur al te kraaien. Gelukkig kunnen we dan nog wel even blijven liggen doezelen.

Na het ontbijt zoeken we weer een mooi plekje bij het zwembad in de zon. Er moet tenslotte nog wel even aan ons bruine kleurtje worden gewerkt. Het is erg warm en regelmatig gaan we even het zwembad in voor verkoeling. Na een tijdje verruilen we onze bedjes in de zon voor een paar bedjes in de schaduw.

Dan komen de vrouwen van de massage langs. Daar hadden wij toch al zin in en dus worden we voor ongeveer 9 euro per persoon een uur lang heerlijk gemasseerd.

Na de massage gaan we lunchen bij Paradise en daarna op zoek naar een pinautomaat. Het pinhuisje had Rene eergisteren al zien staan hij had er toen alleen niet naar binnen gekeken want dan had hij al geweten dat er geen pinautomaat in zou staan. Helaas dus geen enkel pinapparaat hier in Tulamben.
Gelukkig zitten we nog niet helemaal zonder Rupiahs en kunnen we het wel redden tot Candidasa. Hopelijk hebben we daar meer kans.

De rest van de middag brengen we al liggen en lezend door in ons prieeltje bij het huisje omdat we daar wat verkoeling hebben. Ook pak ik tussendoor nog even de koffers in want morgen is er weer een reisdag, een tour over oost Bali met als eindbestemming het Watergarden Resort in Candidasa.
Dan krijgt Rene behoorlijke last van zijn oor. Voelt als oorontsteking. Tja, we hebben nog enkele duiken voor de boeg dus dat is, afgezien nog van de pijn die hij eraan heeft, best vervelend. Vlak voor het diner lopen we dus even langs de receptie om te vragen of hij een afspraak bij een dokter kan maken. Ze gaat dit regelen en na het eten blijkt dat de dokter die normaal bij hun op het park langs komt niet te bereiken is. Ze heeft daarom geregeld dat Rene morgenochtend om half 8 wordt opgehaald en naar een andere dokter wordt gebracht. Dus met een paracetamolletje het bed in.